İngiltere ve AB Brexit için anlaştı

İngitere Başbakanı Boris Johnson ve Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Londra ve Brüksel’in yeni bir Brexit anlaşması üzerinde mutabakata vardıklarını açıkladı. Avrupa Birliği (AB) Zirvesi bugün başlayacak. AB liderleri anlaşmayı onaylarsa, anlaşma bu kez İngiltere ve Avrupa Parlamentoları’nın onayına sunulacak. AB’nin Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier, Brüksel’de düzenlediği basın toplantısında yeni anlaşmanın 4 ana unsurunu şöyle açıkladı:

• Kuzey İrlanda, özellikle de mallar konusunda, AB’nin bazı kurallarına uymaya devam edecek
• Kuzey İrlanda, Birleşik Krallık’ın gümrük bölgesinde kalmaya devam edecek ancak AB’nin ortak pazarına “giriş noktası” olacak
• Ortak pazarın bütünlüğü muhafaza edilecek, İngiltere Katma Değer Vergisi’ne yönelik meşru istekleriyle ilgili olarak tatmin edilecek
• Kuzey İrlanda Parlamentosu, 4 yılda bir bu kurallara bağlı kalmayı isteyip istemediği konusunda karar alabilecek. (Bu konuda salt çoğunluğun kararı yeterli olacak. Hem Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’ın parçası olarak kalmasını isteyenlerin de, hem İrlanda Cumhuriyeti’yle birleşmeden yana olan Cuımhuriyetçilerin ayrı ayrı onayı gerekmeyecek)

Boris Johnson, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Kontrolü yeniden ele aldığımız yeni iyi bir anlaşmamız var. Şimdi yaşam maliyeti, İngiltere Sağlık Hizmetleri (NHS), şiddet içeren suçlar ve çevremiz gibi diğer önceliklerle ilgilenebilmek için Parlamento’nun Cumartesi günü Brexit’i onaylaması gerekiyor” dedi.

Avrupa Komisyonu Başkanı Juncker de yine Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “İradenin olduğu yerde anlaşma da olur. Bir anlaşmamız var. AB ve İngiltere için adil ve dengeli bir anlaşma. Çözüm bulma yönündeki kararlılığımızın da kanıtı. Avrupa Birliği Konseyi’ne bu anlaşmayı onaylamalarını tavsiye ediyorum” ifadelerini kullandı. Avrupa Komisyonu, AB’nin yürütme organı. Komisyon Başkanı Jean-Claude Juncker bugün anlaşmayı AB Zirvesi’nde liderlere sunacak. Liderlerin onayı halinde anlaşma bu kez İngiltere ve Avrupa Parlamentoları’nda oylanacak.

İŞÇİ PARTİSİ LİDERİ: ANLAŞMA ESKİSİNDE DE KÖTÜ

İngiltere’de azınlık hükümetine dışarıdan destek veren Kuzey İrlanda Demokratik Birlik Partisi (DUP), mevcut haliyle anlaşmayı destekleyemeyeceğini açıkladı. Ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Jeremy Corbyn ise şu ana kadar edindikleri bilgilere göre, anlaşmanın eski başbakan Theresa May’in müzakere ettiğinden de kötü olduğunu ve milletvekilleri tarafından reddedilmesi gerektiğini söyledi.

AB’nin Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier, gümrükler ve katma değer vergisiyle ilgili dört ana başlıkta anlaşma sağlandığını, Birleşik Krallık’ın diğer bölgelerinden Kuzey İrlanda limanlarına gelen malların gümrük kontrolünden geçeceğini açıkladı.

PARLAMENTO ÜÇ KEZ REDDETMİŞTİ

İngiltere Parlamentosu daha önce Brexit Anlaşması’nı üç kez reddetmişti. Anlaşmanın bir türlü İngiltere Parlamentosu’ndan geçmemesinin en önemli nedeni, “backstop” uygulaması olarak adlandırılan tedbir maddesiydi. Söz konusu maddeyle AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile Birleşik Krallık’ın parçası Kuzey İrlanda arasındaki sınır sorununa çözüm getirilmesi amacıyla Birleşik Krallık’ın tamamı ile AB arasında Gümrük Birliği bölgesi oluşturulmasının yolu açılmış, bu sayede İrlanda adasında iki bölge arasında fiziki bir sınır ve gümrük duvarı oluşmasının önüne geçilmişti.

Ancak tedbir maddesinin yürürlükte kalacağı süre boyunca AB kurallarına ve uyuşmazlık hallerinde birliğin en üst düzey yargı organı olan Avrupa Adalet Divanı’nın vereceği kararlara uyulacağı taahhüt edilmişti. Ayrıca iki taraf arasında Gümrük Birliği yürürlüğe gireceği için Birleşik Krallık bu süre zarfında üçüncü ülkelerle tek taraflı serbest ticaret anlaşması imzalayamayacaktı.

JOHNSON ‘BACKSTOP’UN KALDIRILMASINI ÖNERDİ

Temmuz ayında İngiltere’de iktidardaki Muhafazakar Parti’nin lideri seçilen ve ülkenin yeni başbakanı olan Boris Johnson ise ülkesinin yeni bir anlaşma istediğini ancak gerekirse anlaşma olmadan 31 Ekim’de AB’den ayrılacağını söyledi. İngiltere Parlamentosu’nun alt kanadı olan Avam Kamarası’nın geçen ay onayladığı yasa tasarısı iki istisna dışında Johnson’ın AB’den Brexit’i ertelemesini istemesini zorunlu kılıyordu. Bu istisnalar da milletvekillerinin 19 Ekim’e kadar Brexit Anlaşması’nı onaylamaları ya da İngiltere’nin AB’den anlaşma olmadan ayrılmasına onay vermeleriydi.

Boris Johnson’ın yeni bir anlaşma için AB’ye sunduğu önerilerin başında ise “backstop”un kaldırılması geliyordu. Johnson’ın önerisine göre Kuzey İrlanda sadece malların serbest dolaşımını içermesi koşuluyla Avrupa Ortak Pazarı’nda kalacak ancak Gümrük Birliği’nden ayrılacaktı. Bu da İrlanda sınırında yeni gümrük kontrolleri yapılması anlamına gelecekti. BBC Politika Editörü Laura Kuenssberg’e konuşan Başbakanlık kaynakları, Johnson’ın AB liderlerinden, Brexit’in bir kere daha ertelenmesine yönelik talepleri reddetmelerini isteyeceğini de söyledi. (BBC Türkçe)