HDP’den mevsimlik tarım işçileri için kanun teklifi

Hakların Demokratik Partisi (HDP) Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş, İş Kanunu ile 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nda değişiklik yapılarak, statüsüz ve güvencesiz çalıştırılan, aynı zamanda iş cinayetinde çok fazla kurban veren Mevsimlik Tarım İşçilerinin mevzuata dahil edilmesi için kanun teklifi verdi.

Kanun teklifinde mevsimlik işçilerin düşük ücret, eğitim, sağlık, iş güvenliği, uzun çalışma saatleri ve güvencesiz çalışma koşullarının iyileştirilmesi ihtiyacına vurgu yapılarak, “Mevsimlik tarım işçilerinin koşullarının düzeltilmesi en başta yasal mevzuatta değişiklik yapılması ile” gerçekleşmesi gerektiğine işaret edildi.

“OHAL tarımsal üretimi engelliyor”

24 Ocak karaları ardından tarımı çökerten politikalar sebebiyle maliyetlerin artarak ürün fiyatlarının yerinde sayması köylüleri tarımdan kopartarak kent merkezlerine ucuz iş gücü göçü oluşturduğunu belirtilen teklifte, “Antidemokratik uygulamaların başında köy boşaltmalar büyük bir yer tutmaktadır. İnsan Hakları Derneği raporlarına göre, 4 bine yakın köy boşaltılmış olup OHAL uygulaması eşliğinde süren düşük yoğunluklu savaş tarımsal üretimi yapılamaz hale getirmiştir. Köy boşaltmalardan kaynaklı zorunlu göç olgusu, yayla yasakları, gıda ambargoları yaşamak ve çalışmak için ya metropollere ya da başka bölgelere tarım işçisi olarak gitmeyi de zorunlu kılmıştır” diye anımsatıldı.

Kötü koşullarda günde 12-14 saat çalışmaya zorlanan mevsimlik işçilerin adeta karın tokluğuna çalıştığı ve iş mevzuatı kapsamında değerlendirilmediklerinden hak arama yolları bulunmadığı hatırlatılan teklifte, “Tarım işçilerinin çalışma koşulları her yıl vali ya da yardımcılarının başkanlık ettiği Tarım İşçilerinin Sorunlarını Görüşme Kurulu’nca belirlendiği” hatırlatıldı. Teklifte, komisyonunda işçiler için en düşük ücreti bir lütuf gibi belirlediğine vurgu yapıldı.

Kanun teklifi gerekçeleri ise şu şekilde:

* Mevsimlik iş, iş mevzuatında tanımlanmadığından uygulamada özellikle işçilerin yıllık ücretli izin ve kıdem tazminatı haklarından yararlanmaları mümkün değildir. Özellikle bazı işverenlerin yanlarında çalıştırdıkları işçileri bir yıldan daha kısa sürelerle çalıştırarak, onları mevsimlik işçi statüsüne sokma çabalarına girdikleri ve bu yolla işçileri temel haklarından mahrum bıraktıkları örnekler sıklıkla yaşanagelmektedir. Uygulamada ortaya çıkan sorunların giderilebilmesi amacıyla mevzuat değişikliği yapılarak, yasada mevsimlik iş tanımına yer verilmesi ve konunun ayrıntılı olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Bu bahisle yasanın 4 üncü maddesinde yer alan İş Kanunun uygulanmayacağı öngörülen “50’den az işçi çalıştırılan (50 dahil) tarım ve orman işçilerinin yapıldığı işyerlerinde veya işletmelerinde” ibaresi yasa metninden çıkarılarak mevsimlik işçilerin İş Kanunu kapsamına alınması elzemdir.

* Yapılan değişiklik ile mevsimlik işçiler başta olmak üzere, geçici çalışan ve kamuoyunda “yaşa takılanlar” olarak da bilinen işçilerin emeklilikle ilgili sorunlarının çözümü ve kazanılmış haklarının korunması amaçlanmıştır. Böylelikle 1999 yılından önce işe başlamış olanların emeklilik yaşında kademeli geçiş kaldırılmış ve koşulları uyan sigortalı kadının 50, erkeğin 55 yaşında emekli olabilmesi öngörülmektedir.