Uzman Psikolog Burçin Kesici: “Gerçek ile sanal arasındaki fark giderek bulanıklaşıyor”

Son dönemlerde yapay zekâ teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte, gerçeğe neredeyse birebir benzeyen görseller üretmek mümkün hale geldi. Ancak bu içeriklerin yoğun kullanımı, bireylerin gerçeklik algısını olumsuz etkileyebiliyor. Uzman Psikolog Burçin Kesici, Yüksekova Haber’e yaptığı değerlendirmede, yapay zekâ görsellerinin duygusal ve zihinsel süreçler üzerindeki etkilerine dikkat çekti.

Kesici, yapay zekâ ile oluşturulan sahte görüntülerin kısa süreli mutluluk yaratabileceğini ancak uzun vadede duygusal karmaşa oluşturabileceğini belirterek “Bu tür görseller, kişiyi gerçek duygularından uzaklaştırabilir. Kısa süreli haz ile kalıcı kaygı, özlem ya da duygusal karışıklık arasında bir çelişki yaratabilir” dedi.

Duygusal tepkiler ve bilinçaltı etkiler

Kesici, bazı kişilerin yapay zekâ ile üretilen sahte görseller karşısında duygusal olarak yoğun tepkiler verebildiğini belirterek, şu örnekleri paylaştı:

“Örneğin, kişi ayrı olduğu partneriyle sanki yeniden bir aradaymış gibi yapay zekâ görselleri oluşturduğunda, başlangıçta keyifli ve huzurlu hissedebilir. Ancak kısa süre sonra bu deneyim, bireyin gerçek duygularıyla yapay deneyim arasında bir çatışma yaratır. Bu da kaygı ve özlem duygularını artırabilir.”

Sosyal medyada yapılan bazı “şaka” içeriklerinin de benzer etkiler yaratabildiğini vurgulayan Kesici, “Bazı kullanıcılar, ‘eve biri girdi’ gibi sahte görseller paylaşarak yakınlarını korkutabiliyor. Bu içerikler kısa süreli şok, stres ve paniğe neden olabilir. Sürekli tekrarlandığında ise kişinin genel kaygı seviyesini yükseltebilir” ifadelerini kullandı.

Gerçeklik algısına tehdit

Kesici, yapay zekâ teknolojisinin bilinçsiz kullanımının bireylerin gerçek ile sanal arasındaki farkı ayırt etme becerisini zayıflatabileceğini vurguladı. Kesici “Bu durum, psikolojik açıdan bir tehdit oluşturabilir. İnsan zihni, sürekli olarak gerçeğe benzeyen ama sahte içeriklerle karşılaştığında, algı bozulabilir” dedi.

Bilinçlendirme ve öneriler

Uzman Psikolog Burçin Kesici, bireylerin yapay zekâ görselleriyle daha sağlıklı bir ilişki kurabilmeleri için şu önerilerde bulundu:

1. Görselleri analiz edin: Karşılaştığınız içeriğin kaynağını kontrol edin, gerçek olup olmadığını sorgulayın.

2. Kendinize sınır koyun: Yapay zekâ içerikleriyle sürekli etkileşim yerine, gün içinde belirli sürelerle ilgilenin.

3. Duygularınızı gözlemleyin: Görseller karşısında hissettiklerinizi fark edin, kaygı veya kıyaslama hissettiğinizde uzaklaşın.

4. Gençleri bilinçlendirin: Aileler ve öğretmenler, gençlerin gerçek ve yapay görselleri ayırt etmesini sağlayacak rehberlik yapmalı.

Kesici, son olarak “Yapay zekâ görselleri eğlenceli ve merak uyandırıcı olabilir; ancak psikolojik etkilerini göz ardı etmemek gerekiyor. Gerçek ile sanal arasındaki farkın farkında olmak, ruh sağlığımız açısından son derece önemli. Gerçek ile sanal arasındaki fark giderek bulanıklaşıyor.” dedi.