Tuncer Bakırhan: Mahalledeki sorunu Ankara'da tek bir masadan çözemezsiniz
Ankara’da TBMM Genel Kurulu’nda 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi üzerine konuşan DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, Kürt meselesinin demokratik haklar ve hukuk meselesi olduğunu vurguladı.
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi görüşmeleri kapsamında TBMM Genel Kurulu’nda konuştu. Bakırhan, konuşmasına Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ ve tutuklu siyasetçilerin isimlerini anarak başladı.
Bütçenin bir ülkenin yönetim anlayışını yansıttığını ifade eden Bakırhan, savunma ve güvenlik harcamalarına ayrılan payın önceki yıla göre yüzde 34 artırıldığını belirterek, sosyal devlet, adalet, barış ve yerel demokrasi kalemlerinin ise daraltıldığını söyledi. Bakırhan, “Savunmaya 10 verilip sağlık, eğitim ve adalete 1 bırakılıyorsa bu bir denge sorunu değil, tercih sorunudur” dedi.
Türkiye’nin yakın tarihine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Bakırhan, farklı dönemlerde yaşanan anti-demokratik uygulamaların ülkeye ağır bedeller ödettiğini ifade etti. 1960 darbesi, 12 Eylül süreci, 1990’lı yıllar, 15 Temmuz ve 4 Kasım 2016 tarihlerini hatırlatan Bakırhan, bu süreçlerin toplumsal hafızada derin yaralar bıraktığını dile getirdi.
Kürt meselesine dair değerlendirmelerinde Bakırhan, sorunun yıllardır yanlış teşhis edildiğini savundu. Kürt meselesinin bir güvenlik ya da terör sorunu olmadığını belirten Bakırhan, bunun eşit yurttaşlık, demokratik haklar ve hukuk meselesi olduğunu söyledi. Üniter devlet içinde Kürtlerin hukukunun tanınmasının mümkün olduğunu ifade etti.
Kuruluş dönemine de değinen Bakırhan, 1921 Anayasası ve Erzurum Kongresi kararlarında yerel demokrasi ve Türk-Kürt ortaklığına yapılan vurguların zamanla ortadan kaldırıldığını savunarak, Kürtlerin hukukunun kurucu metinlerin dışına itildiğini dile getirdi.
'Merkezden yönetmek artık imkansızdır'
Bugün, iktidarın adil ve demokratik bir yönetim anlayışına geçmesinin asıl mesele olduğunu savunan Bakırhan, "86 milyon yurttaşı, yüz binlerce okulu, binlerce kamu kurumunu, milyonlarca insanı merkezden yönetmeye çalışmak artık hem imkânsızdır hem sağlıksızdır. Demokratik aklın gereği, yerel yönetimlerin güçlendirilmesidir. Zamanın ruhu yerel demokrasidir. Mahalledeki sorunu Ankara'da tek bir masadan çözemezsiniz. Hukuku ve demokrasiyi rota edinmeyen bir Türkiye ne idari ne etnik ne de inançsal gerilimleri çözebilir. Dicle kıyısındaki, Hemşin Yaylası’ndaki bir köyün derdini, ancak o köyle birlikte karar veren bir yerellik çözebilir" dedi.
Bakırhan, yerel yönetimlerin kayyım uygulamalarıyla değil, halkın seçtiği temsilciler eliyle yönetilmesi gerektiğini belirterek, yerel demokrasinin ülkeyi bir arada tutan temel harç olduğunu söyledi.
Konuşmasında Abdullah Öcalan’a da değinen Bakırhan, çözüm sürecine dair değerlendirmelerinde, bu meselenin silahla değil diyalog ve müzakereyle çözülebileceğini ifade etti. Sürecin şeffaf, denetlenebilir ve hukuka uygun şekilde yürütülmesi gerektiğini vurguladı.
Cumhuriyetin eksik bırakıldığını savunan Bakırhan, eşit yurttaşlık temelinde demokratik entegrasyon yasalarının çıkarılması, anadilde eğitim ve kamusal hizmetlere erişimin güvence altına alınması, AİHM ve AYM kararlarının eksiksiz uygulanması çağrısında bulundu.
Ortadoğu’daki gelişmelere de değinen Bakırhan, bölgedeki sorunların demokratik yöntemlerle çözülebileceğini belirterek, Suriye’de yerel yönetimlerin güçlü olduğu, farklılıkların tanındığı bir yönetim anlayışının en uygun model olduğunu savundu.
Konuşmasının sonunda iktidara, muhalefete ve tüm topluma çağrıda bulunan Bakırhan, barışın ülkenin en büyük güvenliği olduğunu vurgulayarak, demokratik hak ve özgürlüklerin herkes için genişletilmesi gerektiğini ifade etti.
