Öznur Bartın, Hakkâri’deki taşımalı eğitim sorununu Meclis’e taşıdı

DEM Parti Hakkâri Milletvekili Öznur Bartın, Hakkâri'nin Yüksekova ilçesine bağlı Kilimli köyü ve çevresindeki bazı köylerde taşımalı eğitim hizmetlerinin yetersizliği nedeniyle öğrencilerin at sırtında ya da uygunsuz koşullarda okula gitmek zorunda kaldığını belirterek, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) soru önergesi verdi.

Milletvekili Bartın, önergesinde kamuoyuna yansıyan görseller, yazılı bilgiler ve saha bildirimlerine dikkat çekerek, taşımalı eğitim kapsamında gerekli servis hizmetinin sağlanmadığını belirtti. Bazı öğrencilerin uygun olmayan koşullarda, kimi zaman at sırtında, uzun mesafeler kat ederek okula gitmek zorunda kaldığına dikkat çekti.

Bartın, yaşananların Anayasa’nın 42. maddesi ile güvence altına alınan eğitim hakkının ihlali anlamına geldiğini belirtti. Özellikle kış koşulları ve zorlu coğrafyanın öğrenciler üzerinde ciddi fiziksel ve psikolojik riskler yarattığını vurguladı.

Önergesinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın, taşımalı eğitim başta olmak üzere eğitime erişimi güvence altına alma yönündeki pozitif yükümlülüklerini yerine getirmediğini belirten Bartın, sahada gözlemlenen uygulamaların mevzuata uygun olmadığını ve sistemsel eksikliklerin ciddi olduğunu ifade etti.

Bartın ayrıca, Türkiye’nin taraf olduğu Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi uyarınca eğitime erişimin devletin sorumluluğunda olduğunu hatırlattı.

Eğitim-Sen ve yerel meslek kuruluşlarının sahada yaptığı tespitlere de yer verilen önergede, ihale ve organizasyon süreçlerindeki eksikliklerin öğretmen ve öğrenci güvenliğini tehdit ettiği vurgulandı. Taşımalı eğitimdeki aksaklıkların öğrenci devamsızlığına, öğrenme kaybına ve psiko-sosyal zararlara yol açtığı ifade edildi.

Öznur Bartın, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan kısa, orta ve uzun vadeli, maliyetlendirilmiş ve denetlenebilir bir eylem planı hazırlayarak kamuoyuna sunmasını istedi. Ayrıca yaşananların hukuki, idari ve fiili boyutlarının belgelenmesi ve kalıcı çözümler üretilmesi çağrısında bulundu.

Bartın’ın önergesinde şu sorular yer aldı:

1. Kilimli köyü Hakkâri/Yüksekova ve bağlı yerleşim birimlerinde taşımalı eğitim/servis hizmeti sağlanmadığı; bazı öğrencilerin at sırtında veya uygun olmayan koşullarda okula gittikleri iddiasını Bakanlık teyit ediyor mu? Teyit ediyorsanız; söz konusu durum kaç öğrenci/kaç sefer/kaç gündür devam etmektedir? İl/ilçe/okul/öğrenci bazında güncel sayı, mesafe bilgisi ve detaylı listeyi açıklayacak mısınız?

2. Taşımalı eğitim kapsamında olması gerekirken Kilimli ve benzeri yerleşim birimlerine taşıma hizmeti tahsis edilmemesinin somut gerekçeleri nelerdir? Bu durum ihale süreçlerinden mi, taşıyıcı teminindeki aksaklıklardan mı, bütçe/ödenek yetersizliğinden mi, idari koordinasyon eksikliklerinden mi yoksa güvenlik/çevresel/coğrafi nedenlerden mi kaynaklanmaktadır? Her bir neden için ilgili yazışma, ihale/karar/tutanak ve tarih bilgilerini paylaşabilir misiniz?

3. Mevzuatta tanımlı taşımalı eğitim yükümlülükleri göz önüne alındığında Bakanlık hangi yasal ve idari işlemleri gerçekleştirmiştir veya gerçekleştirmeyi planlamaktadır? (Örneğin; il/ilçe milli eğitim müdürlükleri nezdinde acil denetimler, ihale yeniden düzenlemeleri, geçici taşıma protokolleri vb.). Bu işlemlerin sorumluları ve uygulama takvimini detaylandırabilir misiniz?

4. Taşımalı eğitim hizmetinin sağlanamaması hâlinde Bakanlık hangi acil tedbirleri devreye sokmuştur veya derhal devreye sokmayı planlamaktadır? (Geçici servis/araç temini, valilik/il özel idare ile koordinasyon, geçici mali destek/ödenek aktarımı, güvenlik önlemleri, alternatif rota ve araç modelleri, uzaktan eğitim tedbirleri vb.). Her bir tedbir için yöntemi, kaynak temini ve başlangıç-bitiş tarihlerini belirtecek misiniz?

5. Hakkâri il genelinde taşımalı eğitim kapsamında taşıma hizmeti sağlanamayan köy/yerleşim sayısı, etkilenen öğrenci sayısı ve bu sayıların 2023–2025 yılları arasındaki yıllara göre dağılımı nedir? Bakanlık, bu verilere ilişkin analiz raporunu, performans ve denetim raporlarını kamuoyuna sunacak mıdır?

6. Bakanlık, taşımalı eğitim hizmetindeki aksaklıkların öğrenci devamsızlığı, öğrenme kaybı ve psiko-sosyal/sağlık etkilerini ölçmek üzere bir etki değerlendirmesi veya saha raporu hazırlamış mıdır? Hazırlanmışsa raporun tarih ve içeriğini paylaşınız; hazırlanmamışsa bu çalışmanın başlatılma takvimini bildirebilir misiniz?

7. Mevzuat uyarınca taşımalı eğitime ilişkin hizmetlerin aksaması hâlinde il/ilçe milli eğitim müdürlükleri ile taşıma hizmeti sağlayıcıları hakkında uygulanacak idari işlem, cezai müeyyide ve yaptırımlar nelerdir? Bakanlık, ihmali tespit edilen idari birimler ve kişiler hakkında hangi soruşturma ve yaptırım süreçlerini başlatmıştır veya başlatacaktır? Uygulanacak yaptırımların hukuki dayanaklarını açıklayabilir misiniz?

8. Eğitim-Sen ve benzeri meslek kuruluşlarının tespit ve eleştirileri dikkate alınarak Bakanlık, taşımalı eğitimde tekrarlanan aksaklıkların önlenmesi için hangi kalıcı politika değişikliklerini öneriyor? (Örneğin; merkezi veya bölgesel taşıma rezervi, mobil ulaşım ekipleri, yerel idarelerle eşgüdümlü planlama, ihale süreçlerinin şeffaflaştırılması, bütçe formülleri vb.). Bu politikaların finansman kaynakları, uygulama sorumluları, maliyet tahminleri ve somut takvimi nedir?

9. Bakanlık, uluslararası yükümlülükler (BM Çocuk Hakları Sözleşmesi, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi ve ilgili genel yorumlar) ışığında eğitime erişim hakkının sağlanması yönündeki pozitif yükümlülüklerini nasıl yerine getirecektir? Bu çerçevede hangi ulusal politika ve izleme mekanizmalarını uygulamaya koymayı planlamaktadır?

10. Bakanlık, (a) Kilimli köyü özelinde olay raporunu (olaya ilişkin tarihçe, idari yazışmalar ve alınan/planlanan tedbirler), (b) Hakkâri iline ilişkin taşımalı eğitim altyapısı ve eksikliklerinin güncel tespit listesini ve (c) kısa/orta/uzun vadeli, maliyetlendirilmiş ve sorumlulukları belirlenmiş çözüm planını 21. yüzyılda Hakkâri’de öğrencilerin at sırtında okula gitmek zorunda bırakıldığı bu utanç tablosunu ortadan kaldırmak amacıyla tarafımıza yazılı olarak sunacak mıdır?