Kadınlar kalbi ciddiye almıyor!

Son yıllarda kadınlarda kalp ve damar hastalıklarının görülme riski nedir?

Her yıl yaklaşık 500 bin kadın kalp hastalıkları nedeniyle yaşamını yitiriyor. Kadınlar ve toplum sanki kalp damar hastalıklarını bir erkek grubu hastalığı olarak görüyorlar. ABD’de yapılan bir ankette kadınlara “Kendiniz için sağlıkta en büyük risk faktörü olarak neyi görüyorsunuz” sorusuna verilen cevaplarda meme kanseri birinci, rahim ve jenital organ kanserleri ikinci, kalp damar hastalıkları da üçüncü sırayı almıştır. Oysa bir kadının meme kanserinden kaybedilme riski 1/29’dur. Yani yaklaşık olarak her 30 kadından birisi meme kanseri nedeniyle yaşamını kaybetmektedir. Her 2.5 kadından birisi ise kalp damar hastalıkları nedeniyle kaybediliyor.

Kadınlarda en çok hangi kalp ve damar hastalıkları görülür?

Kadınlarda en sık koroner arter hastalığı görülür

Kalp hastası olan bir kadın doğum yapabilir mi?

Gebelik ve kalp hastalıkları birbiriyle yakın ilişkilidir. Kalp hastalıkları genelde gebeliği engellemez; ancak hem anne hem de bebek için risk oluşturabilir ve özel bir yaklaşım gerektirir. Gebelik esnasında artan metabolizma hızını karşılamak için kalbin üzerindeki yük artmaktadır. Bu durum nedeniyle daha önce farkına varılmamış olan veya sınırda seyreden bir kalp hastalığı gebelikte ortaya çıkabilmektedir. Kalpteki hastalığın ciddiyetine ve derecesine göre gebelik izlenebiliyor. Fakat bazı kalp hastalıkları var ki, onların gebe kalmasını istemiyoruz. Çünkü ciddi boyutlarda yaşamı tehdit edebilecek sorunlar ortaya çıkabiliyor. Özellikle belli kapak hastalıklarında gebeliğin izlenilmesine izin verebiliyoruz. Akciğer hipertansiyonu, Marfan sendromu, kalp yetmezliğine yol açan kardiyomiyopatiler, siyanotik doğumsal kalp hastalıkları gibi durumlarda gebeliğe izin vermek doğru değildir. Kalp kapaklarının ileri derecede daraldığı olgularda tedavi yapılmadan gebeliğe izin verilmesi uygun değildir.

Doğumsal kalp hastalıkları anneden bebeğine geçer mi?

Annede doğumsal kalp hastalığı varsa, bebeklerinde aynı veya benzer problemlerin oluşma olasılığı, olmayanlardan daha fazladır. Ancak tedavi edilmiş doğumsal kalp hastalıklı annelerin tıbbi kontrol altında gebe kalabilecekleri bilinmelidir. Bu durumdaki annelerin gebelik esnasında fetal ekokardiyografi yöntemi kullanılarak, bebeklerinin kalbinde herhangi bir problem olup olmadığını belirlemek ve buna yönelik planlama ve tedavi yapmak mümkündür.

Balon, stent gibi girişimlerde kadınlarda farklı komplikasyonlar görülebiliyor mu?
Girişimsel tedavinin ilk başladığı erken dönemlerde kadınlarda işleme bağlı komplikasyonlar daha fazla görülmekteydi. Genellikle koroner arterlerinin erkeklere göre daha ufak olması, o dönemde kullanılan ekipmanın daha büyük çaplı olması gibi nedenlerle ve de hastalığa geç dönemde tanı konulması nedeniyle daha çok komplikasyon görülüyordu. Son dönemlerde işlem başarısı kadın ve erkeklerde benzer oranlardadır. Anjiyografiye giren ve stent takılan kadınlarda, erkeklere oranla, giriş yerleri vasküler komplikasyonları daha fazla görülebilmektedir. Kan sulandırıcı olan ilaçlara bağlı olarak kadınlarda kanama olasılığı erkeklere oranla biraz daha fazladır.

Kalp yetmezliği nedir?

Kalp yetmezliğinin en sık görülen belirtileri, çabuk yorulma, nefes darlığı, böbreklerin vücutta su ve tuz tutmasına bağlı ödem ve kilo alma, kalp atımlarının hızlı ve düzensiz olmasıdır. Bazı hastalarda çok ileri evrelere kadar belirtileri görülmeyebilir. En sık görülen nedenler koroner arter hastalıkları, yüksek tansiyon, kardiyomiyopati denilen kalp kası hastalıkları, kalp kapak hastalıkları, doğumsal bozukluklar ve kronik böbrek hastalıklarıdır.

Farkındalık önemlidir

Erkeklerde kalp hastalığının görülme sıklığı belli oranda azalmış durumda ve buna bağlı olarak kalp hastalıkları nedeniyle ölüm de azalıyor. Kadınlarda ise tam tersi. Kadınlarda kalp hastalıkları hızla artıyor ve ölüm oranları da oldukça yüksek. Kadınlar kalp damar hastalıkları riskleri olduğunun farkında değiller. Hormonal yapıların farklı, olması, özellikle diyabet ile risk faktörlerinin kadınlar arasında artması, kalp hastalıklarının daha sık görülmesine neden olmaktadır.

Tedavisi nasıl yapılıyor?

Kalp yetmezliği tedavisi, öncelikle tanının konulması ve problemin analiziyle başlar. İlk evrelerde risk faktörlerinin ortadan kaldırılması, ilaç tedavisi, beslenmenin düzenlenmesi, yaşam biçimi değişiklikleri önerilir. Beslenmenin tedavide önemli bir yeri vardır ve tuz alımının kısıtlanması, lifli ve potasyumdan zengin besinlerin tüketilmesi, rafine şeker, doymuş yağlar ve kolesterolün kısıtlanması, alkol tüketiminin kontrol altına alınması, sigaranın bırakılması gereklidir. Daha ileri evrelerde altta yatan nedene yönelik cerrahi girişimler önerilebilir.