İran'da başörtüsü zorunluluğunu sertleştiren yasa meclisten geçti

‘Ahlak polisi’ tarafından gözaltına alındıktan üç gün sonra hayatını kaybeden 22 yaşındaki Kürt kadın Jina Mehsa Emini'nin katledilmesiyle ülke çapında protestoların başladığı İran'da meclis kamuya açık yerlerde zorunlu başörtüsü yasası ihlallerine karşı para cezası, bankacılık hizmetlerinin engellenmesi ve adli işlem öngören yasayı onayladı.

İran resmi haber ajansı IRNA'da yer alan habere göre, yargının önerisi üzerine hükümet tarafından hazırlanarak Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin imzasıyla meclise gönderilen 'İffet ve Başörtüsü Kültürünün Desteklenmesi' başlıklı yasa tasarısı oylamaya sunuldu.

Tasarı, mecliste hazır bulunan 201 milletvekilinden 34'ünün 'hayır' oyuna karşılık 152 oyla kabul edildi. Yedi milletvekili ise çekimser oy kullandı. Yasanın 3 yıl süreyle deneme uygulamasına girmesi kararı alındı.

Yasanın yürürlüğe girmesi için son olarak meclisten geçen yasalar hakkında nihai incelemeyi yapan Anayasayı Koruyucular Konseyi tarafından da onaylanması gerekiyor.

Yasa ne gibi yaptırımlar getiriyor?

İran'da geçen yıl Tahranda Kürt kadın Jîna Emini'nin 'ahlak polisi'nin gözaltında katledilmesiyle Rojhılat kentlerinde başlayarak İran geneline yayılan ve aylarca devam eden gösteriler sonrasında, zorunlu başörtüsü kurallarına yönelik ihlallere karşı hazırlanan yasa tasarısına göre, başörtüsü kuralına aykırı hareket eden kadınlar ilk aşamada kısa mesaj ve benzeri yöntemlerle 'uyarılacak'.

Uyarıyı dikkate almayan ve başörtüsü kuralını yeniden ihlal edenlere ise para cezası verilecek. Ceza bir ay içinde ödenmezse para cezası otomatik olarak kişinin banka hesabından kesilecek.

Herhangi bir nedenle cezaların tahsilinin mümkün olmaması halinde ise kişinin tüm banka ve kredi kuruluşlarını kapsayacak şekilde banka kartı çıkarma ve yenileme dahil her türlü bankacılık işlemi yapması yasaklanacak. Cezalara itiraz 10 gün içinde yapılabilecek.

Dördüncü kez ihlal halinde para cezasının yanı sıra yargı tarafından kişi hakkında dava açılması ve gerekli görülmesi halinde tutuklanması öngörülüyor. Daha önce basına yansıyan haberlerde, böyle bir ihlal için 10 yıla kadar hapis cezası öngörüldüğü ifade edilmişti.

İşletmeler de yasa kapsamında

Kanuna aykırı hareket edenler işletmeler ise yaptırım düzenlemesi kapsamında geçici süreyle mühürlenebilecek ve devlet tarafından sunulan vergi muafiyetlerinden men edilebilecek. Sosyal, siyasi, kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetlerde bulunan kişilerden yasaya aykırı davrananlar hakkında ihlal sayısına göre, para cezası, mesleki faaliyetlerden men ve son aşamada hapis cezası istemiyle dava açılabilecek.

Tasarıda ayrıca başörtüsü kuralına uymayan kadınlara yönelik hakaret, iftira, tehdit, saldırı veya özel hayatın gizliliğini ihlal gibi suç işleyenler hakkında da ilgili kanunlar çerçevesinde yargı tarafından dava açılacağı belirtiliyor.