Hakkâri'deki eğitim sorunları TBMM gündeminde

DEM Parti Hakkâri Milletvekili Öznur Bartın, Hakkâri’de yaşanan ciddi eğitim sorunlarını TBMM gündemine taşıdı. Bartın, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde; öğretmen eksikliği, tamamlanmayan okul inşaatları, personel yetersizliği ve taşımalı eğitimdeki aksamaları gündeme getirdi.

Önergede, Eğitim-Sen Hakkâri Şubesi’nin açıklamalarına yer verilerek kentte bini aşkın öğretmen açığı bulunduğu, temizlik personelinin yetersiz olduğu ve bazı okulların hâlâ inşaat halinde olduğu belirtildi.

Yüksekova’da taşımalı eğitim kapsamında 102 köyden 88’ine hizmet verilemediğini ifade eden Bartın, öğrencilerin okula erişemediğini, derslerden geri kaldığını ve ailelerin ekonomik sıkıntı yaşadığını vurguladı. Yerel muhtar, veli ve öğrencilerin ifadeleriyle bu mağduriyetin insan yüzüyle ortaya çıktığı kaydedildi.

Bartın, taşımalı eğitim ihalelerinde yaşanan sorunların mevzuata aykırı olduğunu ve Anayasa’nın eğitim hakkına dair yükümlülüğünün ihlal edildiğini belirtti. Özellikle ihale süreçlerinin şeffaf yürütülmemesi, hem hizmetin aksamasına hem de taşımacılık yapan esnafın mağduriyetine yol açıyor.

Milletvekili Bartın, Bakanlıktan şu taleplerde bulundu:

Yüksekova için 30/60/90 günlük acil müdahale planı,

Öğretmen ve altyapı eksikliklerini giderecek 3–5 yıllık yol haritası,

İhale süreçlerinin bağımsız denetimi,

Esnafa ödeme güvencesi sağlayacak mekanizmaların açıklanması.

Önergede, bu adımların tarih, sorumlu birim ve kaynaklarla birlikte kamuoyuna açıklanması gerektiği belirtildi.

Bartın’ın önergesinde şu sorular yer aldı:

1. 2025–2026 eğitim-öğretim yılı başı itibarıyla Hakkâri ilinde branşlara göre (sınıf öğretmenliği, Türkçe, matematik, fen bilgisi, yabancı dil, rehberlik, özel eğitim vb.) kaç açık öğretmen kadrosu bulunmaktadır? Bu veriyi 2024 yılı sonu ile karşılaştırmalı olarak il/ilçe/okul düzeyinde tablo halinde ve resmî belge dayanaklı sunacak mısınız? Eğitim-Sen Hakkâri Şubesi’nin “bini aşkın öğretmen açığı” tespitine ilişkin Bakanlık kayıtları arasında fark varsa, bu farkın nedenleri nelerdir?

2. Hakkâri ilinde son 24 ayda yapılan öğretmen atamaları, tayinler, görev yeri değişiklikleri, istifalar ve sözleşme fesihleri (kadrolu, sözleşmeli, ücretli ayrımıyla; tarih ve sayı belirtilerek) nelerdir? Bölge illerine yönelik uygulanmışsa hangi özendirici ve destekleyici tedbirler (ek ödenek, lojman/pansiyon tahsisi, tayin kolaylıkları vb.) yürürlüğe girmiştir ve bu uygulamaların sonuçlarını gösteren değerlendirme raporları mevcut mudur?

3. Yüksekova ilçesinde basına yansıdığı şekilde 88 köyde taşımalı eğitim hizmeti sağlanamadığı iddiasına ilişkin Bakanlık kayıtları nedir? Etkilenen köylerin tam listesini, her köyde okula erişemeyen öğrenci sayısını (kız-erkek ve okul düzeyi ayrımıyla) ve hizmet kesintisinin nedenlerini (ihale, araç, şoför, ödemeler, güvenlik, hava koşulları, coğrafi engeller vb.) resmî belgelerle açıklayacak mısınız?

4. Hakkâri merkez, Şemdinli, Derecik, Yüksekova ve Çukurca ilçelerinde taşımalı eğitimden kaynaklı aksaklık yaşanan köy sayısı kaçtır? Bu köylerin adlarını, etkilenen öğrenci sayılarını ve hizmet kesintisinin gerekçelerini ilçe düzeyinde tablo halinde paylaşacak mısınız?

5. Yüksekova’daki aksaklığın “ihale anlaşmazlığı” kaynaklı olduğu iddiasına dair yapılan ihalelere ilişkin ilanlar, ihale komisyonu tutanakları, teklif veren firmaların listesi, sözleşme metinleri, ödeme planları, fesih veya iptal yazışmaları ve varsa hukuki itiraz dosyaları hangi evraklarda kayıtlıdır? Hangi ihale yöntemi uygulanmıştır? Usul ihlali iddiası varsa nedenlerini açıklayacak mısınız?

6. Taşımalı eğitimde ihale, araç veya sürücü yetersizliği nedeniyle hizmetin aksadığı durumlarda Bakanlık hangi geçici tedbirleri devreye sokmaktadır (örneğin doğrudan alım, valilik veya il özel idaresi araç tahsisi, geçici sözleşme uzatımı, acil taşıma düzenlemeleri)? Son 5 yılda Hakkâri’de bu yöntemler hangi tarihlerde uygulanmıştır ve sonuçları nelerdir?

7. Taşımacılık yapan yurttaş esnafın ödeme ve sözleşme güvenliği için Bakanlık hangi teminat ve destek düzenlemelerini öngörmektedir? Hakkâri’de son 5 eğitim yılında taşımacıların yaşadığı ödeme gecikmeleri, sözleşme fesihleri veya tazminat başvuruları kaçtır? Açılan şikâyet ve dava sayısı ile sonuçları nedir?

8. Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliği’nde belirlenen en uzun yol mesafesi ve öğrenci seyahat süresi standartları nelerdir? Hakkâri’de uygulamada ölçülen ortalama sabah-akşam yol süreleri, en uzun güzergâhlar ve bu ölçümlere ilişkin raporlar mevcut mudur? Yönetmelik hükümlerine uygunluk nasıl denetlenmektedir?

9. Taşıma yetersizliği nedeniyle ders kaybı yaşayan öğrencilere yönelik telafi veya ek ders uygulamaları var mıdır? Hakkâri ve Yüksekova özelinde hangi öğrenci grupları (sınav yılı öğrencileri, özel eğitim ihtiyacı olanlar vb.) için hangi tarihlerde hangi uygulamalar yürütülmüştür? Bu uygulamaların kapsamı, bütçe kaynağı ve takvimi nedir?

10. İl ve ilçe düzeyinde tamamlanmamış okul inşaatlarının listesi, yatırım programları, ayrılan ve gerçekleşen ödenek miktarları ile beklenen bitiş tarihleri nelerdir? Tamamlanmamış binalar nedeniyle hangi öğrenciler hangi geçici düzenlemelere (geçici derslik, taşıma desteği, pansiyon/lojman yerleştirmeleri vb.) tabi tutulmaktadır?

11. Hakkâri ilinin Liselere Geçiş Sistemi (LGS), Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) ve diğer başarı göstergelerindeki son 5 yıllık verileri il/ilçe/okul düzeyinde paylaşacak mısınız? Bakanlık, bölgesel başarı farklarını azaltmak için hangi önlemleri (ek kadro, ek ödenek, öğretmen yönlendirmeleri, pansiyon yatırımları vb.) hangi takvim ve kaynaklarla hayata geçirmektedir?

12. Bölge illeri için yürürlüğe konulan teşvik ve destek uygulamaları (ek ödenek, lojman/pansiyon tahsisi, tayin kolaylıkları vb.) nelerdir? Hakkâri bu desteklerden hangi dönemlerde ve ne ölçüde yararlanmıştır? Bu uygulamaların etkililiğini gösteren raporlar mevcut mudur?

13. Taşımalı eğitim ihalelerinde açıklık, eşitlik ve kamuya erişim ilkelerini sağlamak amacıyla Bakanlık hangi önlemleri almaktadır? İhale belgelerinin ilan ve erişim yöntemleri, yaklaşık maliyet tespiti ve değerlendirme ölçütleri nelerdir? Hakkâri örneğinde bu kurallar nasıl uygulanmıştır?

14. Okul servislerinin teknik ve idari ölçütlerine (araç uygunluk belgesi, şoför belgeleri ve sicil durumu, zorunlu sigortalar, periyodik muayene) ilişkin son 5 yılın denetim raporları nelerdir? Tespit edilen eksiklikler ve bunların giderilmesine yönelik uygulama takvimi nedir?

15. Taşımalı eğitim kapsamında engelli öğrenciler, kız öğrenciler ve anadili farklı öğrenciler için özel düzenlemeler yapılmakta mıdır? Hakkâri’de bu kapsamdaki uygulamalar nelerdir ve somut örnek olaylarda Bakanlığın müdahaleleri hangi sonuçları doğurmuştur?

16. Hakkâri’de taşımacılık yapan yerel esnafın sözleşme fesihleri, ödeme gecikmeleri ve tek taraflı iptaller nedeniyle yaşadığı mağduriyetlere ilişkin Bakanlığın hukuki ve mali çözüm yolları nelerdir? Somut tazminatlar veya ödeme planları uygulanmış ya da planlanmış mıdır?

17. Taşımalı eğitim ihalelerinde olağan dışı durumlar, iptaller veya tek firma ile sonuçlanma gibi iddiaların denetimi hangi yollarla yapılmaktadır (Sayıştay, iç denetim, bağımsız inceleme)? Hakkâri özelinde bu tür incelemeler yapılmış mıdır, yapılmışsa raporları ve sonuçları nelerdir?

18. İl ve ilçe milli eğitim müdürlükleri, valilik, il özel idaresi ve yerel yönetimler arasında taşımalı eğitim planlamasına ilişkin yazılı iş birliği protokolleri mevcut mudur? Mevcutsa bu protokollerin içerikleri, uygulanma yöntemleri ve muhtar, veli ile sendika katılım süreçleri nedir?

19. Bakanlık, Hakkâri’de taşımalı eğitimin sürekli hale gelen sorunlarını çözmek için 3–5 yıllık bir yol haritası hazırlamış mıdır? Hazırlandıysa planın kaynakları, sorumlu birimleri, ölçütleri ve izleme-denetim düzenekleri nelerdir? Hazırlanmadıysa gerekçesi nedir?

20. Bakanlık Hakkâri’de yaşanan tekrarlayan sorunların önlenmesine yönelik 30, 60 ve 90 günlük acil eylem planı hazırlamakta mıdır? Hazırlandıysa her süre dilimi için öngörülen somut adımlar, sorumlular, mali kaynaklar ve izleme-raporlama yöntemleri nedir?