"Espiriniz, şakanız, retweetiniz beğenilmezse memur olamazsınız"

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ve Türk Tabipleri Birliği (TTB),  dün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, kabul edilen “kamuda ilk defa veya yeniden göreve atanacaklar hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması” teklifine ilişkin ortak açıklama yaptı.

TTB Genel Merkezi’nde yapılan açıklamaya TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman, TTB Genel Sekreteri Dr. Bülent Nazım Yılmaz, KESK Genel Sekreteri Ramazan Gürbüz ve TMMOB ikinci Başkanı Selçuk Uluata katıldı.

Açıklamayı yapan Prof. Dr. Sinan Adıyaman, şunları söyledi:

“Mahalle karakolunuzdaki bir polisin tuttuğu fiş, okul-üniversite yöneticilerinin kişisel “kanaatleri,” isimsiz bir ihbar mektubunda adınızın geçirilmesi, muhbir bir vatandaşın kötülük niyeti, Cimer vb. şikâyet hatlarına adınıza yapılmış bir şikayet, herhangi bir sosyal medya paylaşımınız, şakanız, espiriniz, retweetiniz, e-mailiniz birilerinin dikkatini çekti, dönemin iktidar partisinin hoşuna gitmedi diye; çocuğunuzun hatta yeğeninizin kamuda göreve başlaması engellenebilecek. Buna itiraz hakkınız olmadığı gibi yılları alan ömür törpüsü dava süreçlerinin nasıl sonuçlanacağı da belirsiz kalacak.

“Kamuya beğenmediklerini almayacaklar”

 “İşsizliğin tahammül edilemez boyutlara geldiği ülkemizde kendini ülkenin sahibi sanan dönemin iktidar payandaları, 82 milyonun emeği ve birikimi ile oluşan, kaynağı doğrudan ve dolaylı vergilerle hepimizin cebinden sağlanan kamuya beğenmediklerini almayacak.

“2016 Darbe girişimi sonrası ilan edilen Olağanüstü Hal Döneminde Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kamuda işe alınacaklara güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması başlamış ve bu uygulamanın nasıl yapıldığı en açık biçimde sağlık alanında devlet hizmet hükümlülüğü olan ve bu yükümlülüğü yerine getiremeyen hekimlerin ve sağlık çalışanlarının çalışma hakkının engellenmesiyle ortaya çıkmıştı.

"İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı"

“Kamu kurumlarında mülakatla ya da açıktan atamalarla yapılan işe alımlarda donanım ve gerekli özellikler itibari ile uygun olan başvurucuların elenmesi, güvenlik soruşturmasının etkin bir eleme yöntemi olarak işlediğini ortaya koydu. Güvenlik soruşturması ayrıca valilikler tarafından, kamu içinde yer değiştirmek isteyen tüm çalışanlara da uygulandı.

 “Demokratik kurumların fiili ve hukuki çabaları sonucunda Anayasa Mahkemesi (AYM),  657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na OHAL sonrası eklenen ve memurluğa alınma şartlarını ( herkes için uygulanacak bir güvenlik soruşturmasını) düzenleyen  48. maddesinin 8. bendini  iptal etti. 4045 Sayılı Güvenlik Soruşturması Kanunu Anayasaya ve İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı buldu.

"AYM kararı da AKP'yi ikna etmedi"

“Kamuda işe alımda “Güvenlik soruşturmaları” adı altında yaşanan keyfilik, ayrımcılık ve haksızlığın Anayasa Mahkemesi kararıyla hukuksuzluğunun ilanı da AKP iktidarını ikna etmeye ve durdurmaya yetmedi. Daha önce onlarca konuda olduğu gibi bu konuda da evrensel hukuk ilkelerini esas almak yerine ”ikinci sınıf vatandaş” yaratma ve kendi yurttaşları arasında en büyük ayrımcılığı kanun yoluyla yasalaştırma girişiminden vazgeçmedi.

"Mücadele edeceğiz"

“DİSK, KESK, TMMOB ve TTB olarak TBMM’de AKP iktidarınca yasalaştırılmaya çalışılan telafisi zor,  mağduriyetlere yol açacak bu ayrımcı yasa tasarısına TBMM’de olumlu oy vermeyi düşünen milletvekillerini bir kez daha uyarıyoruz. Güvenlik soruşturması adı altında yasal kılıfa büründürmeye çalıştığınız insanları vatandaşlık haklarından mahrum bırakma girişimi, bu ülkeye yaptığınız kötülükler arasında ilk sıralarda yer alacak. Tek bir yurttaşımızın bile kamuda işe girme sürecinde mağduriyet yaşamaması için mücadelemizi her türlü araçla büyüteceğimizi ilan ediyoruz.

Ne olmuştu?

CHP'li 114 milletvekili 1 Şubat 2018 tarihli ve 7070 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkındaki Kanun'un bazı maddelerinin iptali için AYM'ye dava açmış, AYM 29 Kasım 2019 tarihli kararıyla memuriyete girişte güvenlik soruşturması şartı arayan düzenlemeyi iptal etmişti.

Hükümet 15 Temmuz 2016'daki darbe girişimi sonrasında, 657 sayılı Kanunun 48. maddesine eklenen düzenlemeyle kamuya girişlerde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılması zorunluluğu getirilmişti.

AYM kararında ayrıca Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kapsamına giren suçlardan hükümlü olup başka bir suçtan dolayı şüpheli veya sanık sıfatıyla avukatıyla görüşen hükümlülerin görüşmelerinin sesli veya görüntülü olarak kaydedilmesini, bir görevlinin görüşmede hazır bulundurulmasını ve tuttuklar ile kayıtlara el konulmasının Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetmişti.