Derecik'in Dizge Mezrası'ndaki elektrik kesintileri TBMM gündeminde

DEM Parti Hakkari Milletvekili Öznur Bartın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar tarafından yazılı olarak cevaplandırılması istemiyle 10 soruluk soru önergesi verdi.

Bartın önergesinde, Derecik ilçesinin Yolgeldi mahallesine bağlı Dizge mezrasındaki elektrik iletim direklerinin büyük bölümünün ekonomik ömrünü doldurduğu, yıprandığı, kırılmaya ve devrilmeye müsait hale geldiği, kimi direklerin temel bağlantılarında ve izolatör sistemlerinde ciddi deformasyonlar bulunduğu belirtilerek şu ifadeleri kullandı:

“Yapılan saha gözlemleri ve yurttaşların aktardığı bilgilere göre; mezradaki elektrik iletim direklerinin büyük bölümünün ekonomik ömrünü doldurduğu, yıprandığı, kırılmaya ve devrilmeye müsait hale geldiği, kimi direklerin temel bağlantılarında ve izolatör sistemlerinde ciddi deformasyonlar bulunduğu görülmektedir.”

Elektrik sorunu yaşayan Dizge mezrası çözüm bekliyor

Bartın, bölgenin ağır kış şartları nedeniyle kesintilerin süreklilik kazandığını belirterek devam etti:

“Bölgenin ağır kış şartları, yoğun kar yağışı, rüzgâr ve coğrafi zorlukları dikkate alındığında; bu eski ve riskli direklerin mevcut hatların yük taşıma kapasitesini düşürdüğü, arızaların sıklaşmasına, iletim kayıplarının artmasına ve kesintilerin süreklilik kazanmasına yol açtığı açıkça anlaşılmaktadır. Altyapının bu derece yetersiz olması nedeniyle özellikle kış aylarında günlerce süren kesintiler yaşanmakta; çocukların eğitim süreçleri aksamakta, sağlık cihazı kullanan yurttaşlar risk altında kalmakta, temel iletişim ve ısınma gibi hayati ihtiyaçlar karşılanamaz hâle gelmektedir.”

Mevcut trafonun hem askeri birime hem sivil yerleşime hizmet verdiği iddiasını da dile getiren Bartın, “Mezrada bulunan mevcut trafo hattının hem askeri birime hem de sivil yerleşim birimine ortak enerji sağladığı; bu nedenle kapasitenin yetersiz kalarak kritik zamanlarda kesintilere sebep olduğu iddiaları ayrıca önem taşımaktadır. Ortak kullanımın yük dağılımını dengesiz hale getirdiği, arıza yönetimini zorlaştırdığı ve sivil kullanımda riskleri artırdığı yönünde yurttaşların değerlendirmeleri bulunmaktadır” dedi.

Hakkari’nin coğrafi koşulları nedeniyle özel planlama gerektiğini vurgulayan Bartın, “Hakkâri; coğrafi koşulları, geniş kırsal yerleşim ağı ve ağır iklim şartları nedeniyle enerji arz güvenliği bakımından özel bir planlama gerektirmektedir” ifadesini kullandı.

Bartın, elektrik dağıtım hizmetini veren VEDAŞ’ın sorumluluklarını hatırlatarak önergesini şu taleplerle tamamladı:

“Bu nedenle; Hakkâri genelinde ve özellikle Dizge mezrasında eski direklerin acilen yenilenmesi, hat kapasitesinin artırılması, yeni trafo veya alternatif besleme noktası kurulması, askeri ve sivil kullanım hatlarının ayrıştırılması, yatırım ve bakım takvimlerinin kamuoyuna açıklanması ve yurttaş mağduriyetlerinin ivedilikle giderilmesi gerekmektedir.”

Öznur Bartın’ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’a yönelttiği sorular şunlar:

1. Dizge mezrasında bulunan elektrik iletim direklerinin teknik ömür, statik dayanım ve güvenlik kriterlerine göre yapılmış güncel bir risk analizi Bakanlığınızda mevcut mudur? Varsa sonuçları nelerdir?
2. Mezradaki eski ve riskli direklerin yenilenmesine ilişkin VEDAŞ tarafından hazırlanmış bir yatırım veya bakım takvimi bulunmakta mıdır? Bulunuyorsa planlanan çalışmaların başlangıç-bitiş tarihleri nelerdir?
3. Son üç yılda Dizge mezrasında meydana gelen elektrik kesintilerinin kaç tanesi direk deformasyonu, hat kopması, iletken arızası veya izolatör bozulmasından kaynaklanmıştır?
4. Mevcut trafo hattının hem askeri birime hem sivil yerleşim birimine ortak hizmet verdiği iddiası Bakanlığınız tarafından incelenmiş midir? Bu ortak kullanımın hat yük dağılımına ve kesinti sıklığına etkisi ne şekilde değerlendirilmektedir?
5. Dizge mezrasında yeni bir trafo kurulumu, hat güçlendirme çalışması veya alternatif bir besleme noktası oluşturulması yönünde Bakanlığınız veya VEDAŞ tarafından hazırlanmış herhangi bir proje bulunmakta mıdır?
6. Bölgedeki direklerin temel bağlantıları, izolatör aksamları ve hat ekipmanlarında yapılan son kapsamlı bakım çalışması ne zaman yapılmıştır? Bu bakım faaliyetlerinin teknik raporu kamuoyu ile paylaşılmış mıdır?
7. Hakkâri genelinde benzer altyapı sorunları yaşayan köy ve mezra sayısı kaçtır? Bu yerleşimlerin VEDAŞ’ın yenileme programındaki önceliklendirme kriterleri nelerdir?
8. Dizge mezrasındaki kesintiler nedeniyle yurttaşların yaşadığı mağduriyetlere ilişkin hizmet kalitesi standartları kapsamında herhangi bir tazminat, indirim veya telafi mekanizması işletilmiş midir?
9. Eski direklerin devrilme riskine karşı özellikle kış aylarında uygulanan acil durum ve arıza müdahale protokolü nedir? Mezra özelinde alınmış önleyici tedbir bulunmakta mıdır?
10. VEDAŞ’ın bölgedeki bakım, yatırım ve yenileme süreçleri Bakanlığınız tarafından son beş yılda denetlenmiş midir? Denetim raporlarında Dizge mezrasına ilişkin eksiklik veya yaptırım önerisi yer almış mıdır?