Dem Parti Milletvekili Eren’den cezaevi sürgünleriyle ilgili soru önergesi

Dem Parti Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, mahpusların ailelerinden uzak cezaevlerine sevk edilmelerinin yol açtığı ekonomik, sosyal ve hukuki sorunları Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Eren, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.

Eren, son yıllarda birçok mahpus yakınının cezaevi ziyaretleri sırasında trafik kazalarında yaşamını yitirdiğini veya yaralandığını hatırlatarak, 22 Ağustos 2023’te Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde meydana gelen kazada Barış Anneleri’nden Adalet Safalı ve Perişan (Sosin) Akçelik ile avukat Cihan Akçelik’in hayatını kaybettiğini, avukat Erdal Safalı’nın da ağır yaralanmasının ardından yaşamını yitirdiğini anımsattı.

Eren, sevk uygulamalarının yalnızca mahpusları değil ailelerini de cezalandıran bir politika haline geldiğini belirtti. Milletvekili, ailelerin yüzlerce kilometre yol gitmek zorunda kaldığını, bu durumun maddi yükün yanı sıra can kayıplarına yol açtığını ifade etti.

Soru önergesinde ayrıca, ekonomik durumu yetersiz olan ailelerin yıllarca yakınlarını göremediği, hasta mahpusların tedavilerinin aksadığı, infaz uzatmalarının keyfi gerekçelere dayandırıldığı ve cenazelere katılım için ailelerden fahiş miktarlarda ücret talep edildiği vurgulandı.

Eren, ulusal ve uluslararası hukukta aile hayatına saygı ve mahpusların yakınlarına yakın cezaevlerinde bulundurulması gerektiği yönündeki düzenlemelere rağmen Türkiye’de sürgün uygulamasının sistematik biçimde sürdürüldüğünü söyledi.

Milletvekili Eren, Adalet Bakanı’na şu soruları yöneltti:

• Son on yıl içerisinde, aileleriyle görüşebilmek amacıyla uzak cezaevlerine giden mahpus yakınlarının karıştığı trafik kazalarında kaç kişi yaşamını yitirmiş, kaç kişi yaralanmıştır? Bu konuda resmi bir istatistik tutulmakta mıdır?

• Mahpusların ailelerinden farklı şehirlerdeki cezaevlerine sevk edilmesi uygulaması hangi gerekçelere dayandırılmaktadır? Bu uygulama bir politika olarak devam etmekte midir?

• Mahpusların ailelerinden uzak cezaevlerine sevk edilmesinin aile bütünlüğünü bozduğu, ekonomik ve sosyal felaketlere yol açtığı, kimi zaman ölümlerle sonuçlandığı hususunda Bakanlığınızın yaptığı bir değerlendirme var mıdır?

• Uzak cezaevlerinde tutulan mahpusların ailelerinin yol güvenliği ve maddi koşulları gözetilerek, ailelere ulaşım desteği sağlanması, yolculukların güvenli hale getirilmesi veya mahpusların ailelerine yakın cezaevlerine sevk edilmesi yönünde bir çalışma yapılmakta mıdır?

• İdare ve Gözlem Kurullarının, uzak illere sevkler nedeniyle gerçekleştirilemeyen ziyaretleri “düzenli aile ve sosyal çevreye sahip olmama” gerekçesiyle infaz uzatmaya dayanak yapması Bakanlığınızın bilgisi dahilinde midir? Bu keyfi uygulamaya son verilmesi için somut bir adım atılacak mıdır?

• Mahpusların kaybettikleri yakınlarının cenazelerine katılabilmeleri için ailelerinden fahiş miktarlarda ücret talep edilmesinin yasal dayanağı nedir? Cenazeye katılım hakkının, ödenemeyecek meblağlarla veya güvenlik gerekçeleriyle engellenmesinin önüne geçmek için Bakanlığınız hangi tedbirleri alacaktır?

• Aynı aileden olan mahpusların farklı cezaevlerine dağıtılmasıyla ortaya çıkan ağır mağduriyetlerin giderilmesi için, aile bütünlüğünü gözeten yeni bir uygulama hayata geçirilecek midir?

• Hasta mahpusların ailelerinden uzak illere sevk edilmeleri nedeniyle tedavilerinin aksaması ve sağlıklarının ağırlaşması konusunda Bakanlığınızın sorumluluğu nedir? Bu uygulamaya son vermek için bir düzenleme yapılacak mıdır?

• Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Avşar ve Tekin/Türkiye kararının gereği olarak, ailelerinden uzak cezaevlerine sevk edilen mahpusların mağduriyetlerini gidermek üzere Bakanlığınız ne tür adımlar atmıştır?