Cennet Cehennem Vadisi için Meclis’e soru önergesi

DEM Parti Hakkâri Milletvekili Öznur Bartın, halk arasında “Türkiye’nin İsviçresi” olarak nitelendirilen Cennet Cehennem Vadisi’ne dair bazı çevresel sorunların yaşandığını belirterek, TBMM’ye soru önergesi sundu.

Önergeyle ilgili Yüksekova Haber muhabirine açıklama yapan Bartın, vadinin yalnızca doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda endemik türler ve kültürel hafızayla da korunması gereken bir alan olduğunu dile getirdi. Bartın, “Bölgedeki doğal döngü hem bilimsel hem toplumsal düzeyde korunması gereken bir ortak yaşam alanıdır” dedi.

Vekil Bartın, vadide çevre kirliliği, plansız turizm faaliyetleri ve kamu hizmetlerinin yetersizliğine dair iddiaların bulunduğunu belirterek, “Vadide yer alan ‘Benim babam burayı temizlerken çok yoruluyor, sen de burayı kirletme’ şeklindeki çocuk el yazısı ile yazılmış levhaların çöplerle kuşatılmış olması, halkın duyarlılığı ile kamu otoriteleri arasındaki farkı gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Bartın, doğayı bir kaynak değil, hak sahibi bir varlık olarak gördüklerini de vurgulayarak, vadinin korunması için bilimsel temelli ve yerel halkın katılımını esas alan bir çevre politikası geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

Milletvekili Bartın’ın, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle TBMM’ye sunduğu sorular ise şöyle:

1. Cennet Cehennem Vadisi’nin, sahip olduğu biyolojik çeşitlilik, su kaynakları, ekolojik döngü ve kültürel değerleri göz önüne alındığında; “Kesin Korunacak Hassas Alan”, “Ekolojik Sit Alanı” ya da “Biyolojik Çeşitlilik Koruma Alanı” gibi özel koruma statüleriyle tescillenmesi için Bakanlığınızın başlattığı ya da planladığı somut bir süreç bulunmakta mıdır? Bu sürecin takvimi, bilimsel dayanakları ve yerel paydaş katılımı nasıl şekillenecektir?

2. Vadide biriken katı atıkların çevreye ve canlı yaşamına verdiği zarar göz önüne alındığında, acil bir çevresel rehabilitasyon ve temizlik planı oluşturulmuş mudur? Bu plan kapsamındaki adımlar nelerdir ve ne zaman uygulanacaktır? Temizlik ve iyileştirme çalışmaları sırasında yerel halkın katılımı nasıl sağlanacaktır?

3. Çöp ve katı atık sorununun kalıcı olarak çözümü için bölgenin ekolojik özelliklerine uygun, halkın katılımına açık ve kalıcı bir atık yönetimi altyapısı (geri dönüşüm noktaları, bilgilendirme panoları, doğal malzemeden atık kutuları vb.) kurulmasına dair Bakanlığınızın kısa ve orta vadeli projeleri nelerdir?

4. Vadideki kirliliğin ve ekolojik tahribatın nedenlerinin doğru tespiti ve uzun vadeli çözümü amacıyla; Bakanlığınız, Hakkâri Valiliği, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, ekoloji dernekleri, meslek odaları ve kanaat önderlerinin bir araya geleceği katılımcı bir izleme ve koordinasyon mekanizması kurulması planlanmakta mıdır?

5. Çevre Kanunu, Kabahatler Kanunu ve ilgili diğer mevzuatlar çerçevesinde, vadide çevreyi kirleten kişi veya kurumlara karşı hangi idari, hukuki ve cezai işlemler uygulanmaktadır? Son 5 yıl içerisinde Cennet Cehennem Vadisi özelinde gerçekleştirilen çevre denetimlerinin sayısı, tespit edilen ihlaller ve uygulanan yaptırımlar nelerdir?

6. Vadiye ilişkin olarak ekoturizm faaliyetlerinin doğanın taşıma kapasitesi aşılmadan, bölge halkının rızası ve aktif katılımı esas alınarak planlanması amacıyla Bakanlığınızın yürüttüğü veya desteklediği projeler var mıdır? Bu projelerde sosyo-ekonomik kalkınma ile ekolojik koruma arasında nasıl bir denge kurulmaktadır?

7. Yerel halkın, özellikle de çocukların ve gençlerin ekolojik farkındalıklarının artırılması amacıyla, çok dilli (Türkçe-Kürtçe) çevre eğitimi programları, doğa temelli eğitim kampları, halka açık seminerler ve bilinçlendirme kampanyaları planlanmakta mıdır? Bu kampanyaların kapsamı, hedef kitlesi ve uygulanacağı takvim nedir?

8. Bakanlığınız tarafından hazırlanan ya da desteklenen güncel haritalarda ve çevresel etki analizlerinde, Cennet Cehennem Vadisi hangi çevresel risk kategorisinde yer almaktadır? Bu alanın ekolojik taşıma kapasitesine dair bir çalışma yürütülmüş müdür?