Öznur Bartın, Van–Hakkâri kara yolunu Meclis’e taşıdı

DEM Parti Hakkari Milletvekili Öznur Bartın, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ve İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Van–Hakkâri karayolundaki trafik güvenliği sorunlarına ilişkin bir soru önergesi verdi.

Bartın, önergesinde Van–Hakkâri kara yolunun yalnızca yük ve yolcu taşımacılığı yapılan bir güzergâh olmanın ötesinde; sağlık hizmetlerine erişim, ekonomik dolaşım, güvenlik lojistiği ve sınır bölgesi bağlantıları açısından stratejik bir öneme sahip olduğunu belirtti. Ancak son yıllarda bu güzergâhta meydana gelen ölümlü ve yaralanmalı kazalardaki artışın, teknik, idari ve kurumsal eksiklikleri ortaya koyduğunu vurguladı.

Milletvekili Bartın, 27 Ekim 2025 tarihinde Zernek Barajı mevkisinde meydana gelen kazada Karay ailesinden üç yurttaşın yaşamını yitirdiğini ve dört kişinin yaralandığını hatırlattı. Ayrıca, 30 Ağustos 2025’te Hakkâri–Yüksekova–Van karayolu üzerinde Sarıtaş köyü yakınlarında gerçekleşen kazada Sultanoğlu ailesinden ikisi çocuk olmak üzere beş yurttaşın hayatını kaybettiğini, 22 Nisan 2025’te ise aynı güzergahta minibüs ile kamyonun çarpışması sonucu sekiz yurttaşın yaşamını yitirdiğini ve on birinin yaralandığını ifade etti. Bartın, son on yılda aynı yol üzerinde onlarca yurttaşın yaşamını yitirmiş olmasının, bu güzergâhın güvenlik standartlarının yetersizliğini ve gerekli önlemlerin zamanında alınmadığını gösterdiğini söyledi.

Önergede Van–Hakkâri karayolunda tespit edilen temel risk alanları da sıralandı. Buna göre, bazı kesimlerde jeoteknik açıdan kritik dik kayalık alanlarda taş düşmesi olasılığının sürekli bir tehdit oluşturduğu, bazı bölümlerde bariyerleme ve perdeleme uygulamalarının hiç yapılmadığı ya da bakım ve denetim eksiklikleri nedeniyle işlevsiz hale geldiği belirtildi. Yol geometrisi ve şerit genişliğinin mevcut trafik yoğunluğu ve coğrafi koşullarla uyumlu olmadığı, drenaj altyapısının ve yol kaplama kalitesinin çeşitli noktalarda bozulduğu, bakım rejimi ile kalite güvencesi süreçlerinin eksik ya da uygulanamaz durumda bulunduğu ifade edildi.

Bartın, bu teknik eksikliklerin ağır taşıt trafiği, iklim koşulları ve bölgenin zorlu topoğrafyasıyla birleştiğinde kazaların sayısını ve şiddetini artırdığını belirtti. Ayrıca anayasanın yaşam hakkını güvence altına aldığını, devletin bu hakkı korumakla yükümlü olduğunu vurguladı. Uluslararası yükümlülükler açısından da devletin karayolu güvenliğini güçlendirme ve yurttaşların yaşam hakkını koruma sorumluluğu bulunduğunu dile getirdi.

Bartın, Van–Hakkâri karayolunda tekrar eden can kayıplarının yalnızca idari bir zaaf değil, aynı zamanda anayasal ve uluslararası yükümlülüklerin yerine getirilmemesi anlamına geldiğini söyledi. Bu kapsamda Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı’ndan vaka bazlı veriler, teknik raporlar, bakım ve uygulama kayıtları, idari ve adli soruşturma sonuçları ile plan ve proje dokümanlarının eksiksiz olarak TBMM’ye sunulmasını talep etti.

Milletvekili Bartın, mevcut risklerin nesnel biçimde tespit edilmesi, sorumlulukların belirlenmesi, acil ve kalıcı müdahale planlarının yapılması ve mağdur yurttaşların haklarının korunmasının zorunlu olduğunu ifade etti. Ayrıca yol güvenliğinin sağlanması, bakım ve iyileştirme planlarının şeffaf biçimde paylaşılması, teknik ve idari sorumlulukların netleştirilmesi ve yaşam hakkının korunmasına yönelik somut, kalıcı ve denetlenebilir önlemlerin alınması çağrısında bulundu.

Bartın’ın önergesinde şu sorular yer aldı:

1. Van–Hakkâri karayolu Hakkâri Yüksekova Van güzergâhı ve bağlantı mevkileri kapsamında 28 Ekim 2020 ile 28 Ekim 2025 arasındaki dönemde meydana gelen ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarının vaka bazlı dökümü nedir ve her vaka için olayın tarihi, saati, açık mevkii, kazaya karışan araç türü, ölü sayısı, yaralı sayısı ve olay tutanak bilgileri nedir?

2. 27 Ekim 2025 tarihinde Zernek Barajı mevkii Hakkâri Van karayolu kesiminde Karay Ailesi’ne ilişkin meydana gelen ağır kazaya dair Bakanlığınızca hazırlanan teknik inceleme raporu, kaza neden analizi, saha mühendisliği raporu ve varsa bilirkişi değerlendirmeleri nelerdir?

3. 30 Ağustos 2025 Sarıtaş mevkii Hakkâri Yüksekova Van karayolu kesiminde Sultanoğlu Ailesi’ne ilişkin olarak yaşanan kaza ve 22 Nisan 2025 minibüs ile kamyonun çarpışması vakalarına ilişkin Bakanlığınız tarafından yapılmış teknik incelemeler, kaza analizleri ve varsa uygulama önerileri nelerdir?

4. Van–Hakkâri koridorunda Sere Solan Tekser Zernek Barajı mevkii ve Hakkâri şehir girişi olarak tanımlanan kesimlerde tespit edilen jeoteknik ve mühendislik risklerinin ayrıntılı listesi nedir ve bu kesimlerde son beş yıl içinde gerçekleştirilmiş jeotekniketütleri yol güvenliği etütleri perdeleme bariyerleme drenaj ve şerit düzenlemesi uygulamaları ile bunların bakım kayıtları ve maliyet muhasebesi hangi içeriklere sahiptir?

5. Son beş yıl içinde Van–Hakkâri güzergahtaki yol iyileştirme genişletme bariyerleme aydınlatma ve acil durum erişimi projeleri hangileridir ve her bir proje için proje tanımı ihale bilgileri yüklenici sözleşme tarihleri gerçekleştirme durumu maliyet ve finansman kaynağı nedir?

6. Van–Hakkâri karayolunun ulusal ve uluslararası yol güvenliği standartlarına yol geometrisi bariyerleme şerit genişliği görüş mesafesi ve acil müdahale erişimi açılarından uygunluğunu değerlendiren en son rapor hangisidir ve bu rapor ile ilişkili eylem planı veya planları nelerdir; eylem planı mevcut değilse bu değerlendirme ve planlama çalışmalarının neden yürütülmediği nedir?

7. Son beş yıl içinde acil müdahale gerektirdiği kabul edilerek başlatılmış ancak tamamlanmamış altyapı projeleri mevcut mudur ve mevcut ise bu projelerin güncel tamamlanma takvimleri gecikme gerekçeleri ile ek kaynak talepleri nelerdir?

8. Van–Hakkâri karayolunun son beş yıllık kaza yoğunluğu ve ağır kaza oranları esas alınarak ülke genelinde aynı veya daha ağır risk sınıfına dahil edilmiş başka karayolu segmentleri mevcut mudur ve mevcut ise bu segmentlerin listesi karşılaştırmalı istatistikleri ve bu segmentler için uygulanmış veya planlanmış müdahaleler nelerdir?

9. Bakanlığınız Van–Hakkâri karayolunda can kaybını azaltmaya yönelik hangi somut müdahaleleri proje bazında hangi başlangıç ve tamamlanma tarihleriyle hangi sorumlu birimler tarafından hayata geçirecektir ve bu müdahalelerin önceliklendirme kriterleri nelerdir?

10. Bakanlık personeli ve ilgili birimler için denetim bakım ve acil müdahale sorumluluklarını düzenleyen iç yönergeler bakım periyotları ve kalite güvence prosedürleri mevcut ise bunların tam metinleri nelerdir; mevcut değilse bu yönergelerin neden oluşturulmadığı ve oluşturulması için öngörülen takvim nedir?

11. Toplumsal vicdanı doğrudan ilgilendiren daha kaç yurttaşımızın yaşamını yitirmesi gerekmektedir sorusuna muhatap olacak şekilde Bakanlığınızın belirlediği objektif eşik değerler hangi kriterlere dayanmakta ve bu kriterler sağlandığında Bakanlığınız hangi olağan ve olağanüstü karar mekanizmalarını devreye sokacaktır?

12. Van–Hakkâri kara yolunda yıllardır süregelen bu ölümlü kazalar neden önlenememektedir? Yolun genişletilmesi, altyapı eksikliklerinin giderilmesi ve güvenlik standartlarının sağlanması için hangi somut adımlar ne zaman atılacaktır? Daha kaç yurttaşımızın yaşamını yitirmesi beklenmektedir?