Afganistan: Yeni kurallar neler içeriyor?

Taliban yönetiminin atadığı Yüksek Eğitim Bakanı Abdul Baki Hakkani, kadınların erkeklerle birlikte eğitim görmelerine izin verilmeyeceğini belirtti.

Ayrıca öğrencilere öğretilecek konuların gözden geçirildiğini duyurdu.

1996 ve 2001 yılları arasında Taliban yönetimi altında kadınlar ve kız çocukları okullardan ve üniversitelerde yasaklanmıştı.

Taliban, bu kez kadınların eğitim görmelerini veya iş bulmalarını engellemeyeceklerini söyledi. Ancak 15 Ağustos'ta kontrolü ele geçirdikleri için halk sağlığı sektörü dışındaki tüm kadınlardan güvenlik durumu düzelene kadar işten uzak durmalarını istediler.

Karma eğitim değişiyor

Pazar günkü yüksek öğrenim politikası duyurusu, Taliban'ın başkanlık sarayının üzerine bayrağını kaldırmasından bir gün sonra geldi ve yönetimin başladığının sinyalini verdi. 

Politika, Taliban'ın devralmasından önceki kabul edilen uygulamadan önemli bir değişikliği işaret ediyor. Kız öğrencilerin kılık kıyafet yönetmeliğine uyması gerekmiyordu ve üniversiteler, kadın ve erkeklerin yan yana eğitim gördüğü karma eğitime sahipti.

Hakkani bu değişiklik konusunda özür dilemedi. Karma eğitim sistemine son verme konusunda hiçbir sorunumuz yok" dedi ve ekledi "İnsanlar Müslümandır ve bunu kabul edeceklerdir."

Perde arkası "teknoloji"

Bazıları, üniversitelerin ayrı sınıflar sağlayacak kaynaklara sahip olmadığı için yeni kuralların kadınları eğitimden dışlayacağını öne sürdü.

Ancak Hakkani, yeterli sayıda kadın öğretmenin olduğu ve bunların olmadığı durumlarda alternatiflerin bulunacağı konusunda ısrar etti.

"Her şey üniversitenin kapasitesine bağlı" dedi. "Perde arkasından öğretmek için erkek öğretmenleri de kullanabiliriz veya teknolojiyi kullanabiliriz."

Kız ve erkek çocuklar, Afganistan'da ilk ve orta okullarda da ayrı tutulacak.

Kadınlardan başörtüsü takmaları istenecek, ancak Hakkani ek yüz örtülerinin zorunlu olup olmayacağını belirtmedi.

Konular da gözden geçirilecek

Yeni atanan bakan, üniversitelerde okutulan konuların da gözden geçirileceğini söyledi.

Gazetecilere verdiği demeçte, Taliban'ın "İslami, ulusal ve tarihi değerlerimize uygun makul ve İslami bir müfredat oluşturmak ve diğer yandan diğer ülkelerle rekabet edebilmek" istediğini söyledi.

Duyuru, dün Kabil'deki Shaheed Rabbani Eğitim Üniversitesi'nde Taliban'ın toplumsal cinsiyet politikalarını destekleyen kadınların gösterisinin ardından geldi.

Çoğu siyah peçe takan ve küçük Taliban bayrakları taşıyan yüzlerce kadın, yeni rejimi öven konuşmaları dinledi ve ülke genelinde kadın haklarının korunmasını talep eden büyük gösterilere katılanlara saldırdı.

2001'de Taliban iktidardan indirildiğinden, Afganistan'ın eğitim kayıtlarını ve okuryazarlık oranlarını iyileştirmede - özellikle kızlar ve kadınlar için - büyük ilerleme kaydedildi.

Birleşmiş Milletler'in eğitim şubesi UNESCO'nun yakın tarihli bir raporu, ilkokuldaki kızların sayısının Taliban kontrolünden sonraki 17 yıl içinde neredeyse sıfırdan 2,5 milyona çıktığını söyledi.

Kadın yerine ahlak bakanlığı

Taliban'ın yeni hükümeti, Kadın İşleri Bakanlığı'nı da Ahlak ve Erdem Bakanlığı ile değiştirdi.

Departman, Taliban'ın önceki iktidarı döneminde Şeriat yasalarını uygulamak için sokaklara dini polisler yerleştirmekten sorumluydu. Kadınları edepsizce giyinmek ve erkek bir vasi olmadan dışarıda olmak gibi ihlallerden dolayı dövdüğü biliniyordu.

Birçok önde gelen profesyonel kadın, grubun tekrar iktidara geleceği beklentisiyle Afganistan'dan kaçtı. Ülkenin en büyük pop şarkıcısı Aryana Sayeed ABD kargo uçağıyla ülkeyi terk etti ve ünlü film yönetmeni Sahraa Karimi Ukrayna'ya tahliye edildi.