Değerli okuyucularım,
Anayasa Mahkemesi tarafından 1. Mayıs 2007 tarihinde Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci turunun yürürlülüğünün durdurulması, aynı zamanda beraberinde başka bir tartışmayı, yani 16 Mayıs'tan sonra TBMM Başkanı Bülent Arınç mı  yoksa Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer mi  cumhurbaşkanlığına vekalet etmeli tartışmasını,  gündeme taşıdı. Dolayısıyla bende bu yazımda konuyla ilgili bazı anayasa hocalarının yorumlarını sizlerle kısaca paylaşmak istiyorum.

Anayasa'mızın 102’nci maddesine göre, "Seçilen yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar, görev süresi dolan cumhurbaşkanın görevi devam eder" hükmünü içeriyor. Ama Cumhurbaşkanına vekalet konusunu düzenleyen Anayasanın 106’cı maddesi ise cumhurbaşkanının ölüm, çekilme veya başka sebeple boşalması durumunda, TBMM Başkanının cumhurbaşkanına vekalet edeceğini belirtiyor. Dolayısıyla Sayın Arınç'ın vekaletinin söz konusu olması gerektiğini savunan hukukçular Anayasanın 106’cı maddesinden hareket ediyor.

Bu bağlamda,

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Metin Günday’ın ANKA'ya yaptığı açıklamaya göre, “Cumhurbaşkanlığı seçim süreci tamamlanmadan erken seçim kararı alınması halinde, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in 16 Mayıs 2007’de görevini bırakması gerektiğini” binaenaleyh bu duruma göre Meclis'in yeni bir takvimle seçim turlarına devam etmesi halinde ise aynı zamanda bu turların da 16 Mayıs 2007 tarihini geçmesi durumunda da Sn. Sezer'in aynı gün görevini bırakması gerektiğini’’ belirtmiş. Dolayısıyla Anayasa'ya göre Sezer'in yerine TBMM Başkanı Arınç'ın vekalet etmesi gerektiğini seçimlerin tamamlanıp Meclis Başkanlık Divanı'nın oluşmasıyla birlikte yeni Cumhurbaşkanlığı seçim takviminin işleyeceğini yorumlamış.

Binaenaleyh,

“Yargıtay eski Başkanlarından Sayın Sami Selçuk’un da bu konuda Anayasa'da bir düzenleme yapılmadığını ve Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in görev süresinin 16 Mayıs 2007'de biteceğini belirterek. Sn. Sezer'in o günden itibaren görevinden ayrılması gerektiğini, yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar Cumhurbaşkanlığı'na Meclis Başkanı Arınç'ın vekalet etmesi gerektiğini. Ayrıca "bu kesin bir hüküm değil yorumdur. Ancak konunun iyi araştırılması gerekir. Sadece maddeleri okuyarak söylüyorum, Anayasa'da böyle bir boşluk yer almaktadır" demiş.

Anayasa Hukukçusu ve eski milletvekilerinden Mustafa Kamalak da, Cumhurbaşkanı'nın 7 yıl için seçildiğini, "Cumhurbaşkanı'na vekaletin nasıl olacağının Anayasa'nın 106'ncı Maddesi'de belirtildiğini, buna göre 16 Mayıs 2007'de Sezer'in görev süresi dolar, makamı boşalır, yenisi seçilemediği için TBMM Başkanı onun yerine vekalet eder."demiş.

Ayrıca Anayasa Hukuku Profesörü Dr. Zafer Üskül de, Anayasa'nın 102ci Maddesi'ndeki, "Seçilen yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanı göreve devam" eder hükmünü hatırlatarak. "Eğer bu maddede, 'Seçilen yeni cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar' ibaresinin yerine, 'Yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar' ibaresi olsaydı Sezer 16 Mayıs’tan sonra da görevini sürdürürdü. Ancak böyle bir hüküm bulunmuyor. Sezer görevi 16 Mayıs'ta bırakacak" yorumunu vurgulamış.

Her dört hukukçunun görüşünün tam tersi Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mithat Sancar' tarafından dile getirilmiş. Sancar, Sezer'in her durumda görev süresi yeni Cumhurbaşkanı seçilinceye kadar sürdüreceğini savunarak ANKA'ya yaptığı değerlendirmede, toplam 4 tur oylama sonucunda Cumhurbaşkanı seçilemezse Meclis'in feshedileceğini. Dolayısıyla yeni Cumhurbaşkanı seçilene kadar eski Cumhurbaşkanı'nın görevine devam edeceği görüşünü savunarak Meclis'in erken seçim kararı alması ve yenilenmesi halinde ise Meclis Başkanı'nın görevdeki Cumhurbaşkanı'nın görev süresi dolduğu andan itibaren vekaleten bu görevi yürüteceğini belirtmiş.

Dolayısıyla Sayın Sezer'in görev süresinin biteceği tarih olan 16 Mayıs 2007'de Köşk'ten ayrılması halinde, ister istemez TBMM Başkanı Sayın Arınç, Cumhurbaşkanlığı'na vekalet edecek. Mayıs 2007'den başlayarak en az dört ay süreyle Cumhurbaşkanlığı'na vekalet etmesi beklenen Meclis Başkanı Arınç'ın önüne gelecek olan en önemli görev ise Ağustos ayındaki Yüksek Askeri Şura toplantısı ve alınacak kararlar olacak. Bunun dışında vekalet görevini alması durumunda Sayın Arınç'ın halen vekaletlerle yönetilen kamu kademelerindeki bürokratlara ilişkin vereceği karar da ayrı bir önem taşıyor.