İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, dünya genelinde hızla yayılmaya devam eden Covid-19 salgınına ilişkin yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, Türkiye’de salgın nedeniyle 11 Nisan 2020 tarihi itibariyle; 47 bin 29 kişinin enfekte olduğu, bin 6 insanın ise hayatını kaybettiği hatırlatılırken, günlük ortalama yapılan test sayısındaki düşüklük dikkate alındığında, bu istatistiksel verilerin daha fazla olabileceğine işaret edildi. İzolasyon tedbirlerinin uygulanması sonucunda oluşan değişik boyutlardaki kısıtlılık hali nedeniyle insanların sosyo-ekonomik açıdan mağduriyetler yaşamakta olduğuna dikkati çekilen açıklamada, buna ilişkin devletin bu mağduriyetleri önleyecek/giderecek hazırlıklar içerisinde olmadığına vurgu yapıldı.
‘SAĞLIK HAKKI, YAŞAM HAKKIDIR’
Başta sağlık çalışanları olmak üzere, dışarıda çalışmak zorunda kalan herkesin virüsü kapma riskiyle karşı karşıya kaldığına yer verilen açıklamada, “Bu risk, bu kişilerin sadece kendileri değil, aileleri için de geçerli. Bu durumda evde kalabilme koşulları olanlar sağlıklarını koruyabilirken, dışarıda çalışmak zorunda olanlar bundan mahrum kalıyor. Burada, sağlık çalışanları, kargo şirketi çalışanları, fabrika işçileri, inşaat işçileri, market çalışanları, mahpuslar vb. geniş kesimlerin sosyal güvenlik ve sağlık hakkı sorunu gündeme geliyor” denildi.
‘KURUMLARI SÜRECE DAHİL EDİN’
Salgın hastalık ile mücadele edilirken devlet tarafından alınmış önlemlerin uygulama süreçlerinin, ilgili mesleki sağlık kuruluşlarının ve sivil toplum örgütlerinin denetimine açık olması gerektiğine vurgu yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Zira önlemlere ilişkin bu kuruluşlarca yapılacak olan görüş, eleştiri ve öneriler salgın hastalıkla mücadele konusunda daha etkin ve sonuç alıcı bir sürecin oluşmasına ve işletilmesine katkı sağlamaktadır. Ancak, basın yoluyla alınan önlemlere ilişkin görüşlerini ifade eden Van-Hakkari Tabip Odası Başkanı Özgür Deniz Değer, Mardin Tabip Odası Başkanı Osman Sağlam ve Urfa Tabip Odası Başkanı Ömer Melik’in hastalığın seyrine ilişkin yayınlandıkları raporlar veya yapmış oldukları açıklamalar gerekçe gösterilerek haklarında ‘Halkı korku ve paniğe sevk etme’ iddiasıyla soruşturmalar açılmıştır. Bu soruşturmaların amacını anlaşılır bulmadığımızı ifade etmekle birlikte, kesin olarak kabul edilebilir bulmadığımızı ve derhal geri çekilmesini gerektiğini belirtmek isteriz.”
‘YURTTAŞLAR DOĞRU BİLGİLENDİRİLİMELİ’
İçişleri Bakanlığı tarafından, 2 günlük sokağa çıkma yasağı ilan edilmesinin ardından yasağa sadece birkaç saat kala duyurunun yapılmış olmasının, yurttaşlarda panik ve endişe yarattığına işaret edilen açıklamada, “Bu durum, yurttaşların temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla fırın ve market gibi alışveriş noktalarına akın etmelerine ve kalabalık ortamların oluşmasına neden olmuştur. Bu da, salgın hastalık kapsamında önemle üzerinde durulan sosyal mesafe kuralının ihlaline yol açmış ve hastalığın yayılma tehlikesini arttırmıştır. Önlem alma konusunda, yurttaşların hayatını risk sokacak şekilde yöntemsiz ve özensiz uygulamalarda bulunulması kabul edilemezdir. Bu nedenle, salgın hastalığın gelişme gösterdiği tüm aşamalarda ve bertaraf edilmesine ilişkin alınan tüm önlemler ile ilgili, yurttaşlar zamanında, şeffaf ve doğru bir şekilde bilgilendirilmelidir” denildi.
‘ATILMASI GEREKEN ADIMLAR’
İnsan Hakları Derneği, Covid-19 ile mücadelede ivedi olarak atılması gereken adımları şu şekilde sıraladı:
“* Sağlık çalışanları için gerekli tüm koruyucu önlemler alınmalıdır. Gerekli durumlarda ihtiyaç olabilecek barınma ve ulaşım gibi hizmetlerden yararlanmaları sağlanmalıdır.
* Salgın hastalık nedeniyle risk oluşturan kapalı ve toplu yaşama alanlarında (Hapishaneler, yetiştirme yurtları, huzur ve bakım evleri) gerekli tüm koruyucu önlemler alınmalıdır. Özellikle hapishanelerde risk grubunda bulanan 65 yaş üstü, kronik hasta, hamile ve çocuklu kadın ile çocuk mahpuslar ivedi olarak tahliye edilmelidir.
* Toplu olarak çalışılan işyerleri geçici sürelerle kapatılmalı, tüm çalışanların iş güvencesi sağlanmalı ve izolasyon süresi bitinceye kadar işçilerin ekonomik ihtiyaçları devlet tarafından karşılanmalıdır. Devam etmesi zorunlu olan işkollarında çalışanlar için tüm koruyucu önlemler alınmalıdır.
* Doğru bilgi almak, yurttaşların temel hakkıdır. Halk sağlığı açısından zor zamanlar yaşadığımız böyle önemli bir süreçte, bilgi alma ve bilgi verme hakkını ihlal eden soruşturmalar takipsizlikle sonuçlandırılmalıdır.”