Hakkâri Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Av. Ertuğrul Özçimen, 4 Haziran 2025’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 10. yargı paketini Yüksekova Haber’e değerlendirdi. Özçimen, kamuoyunda “genel af” olarak adlandırılan düzenlemenin teknik anlamda bir af olmadığını belirterek, yasa ile infaz süreleri ve yöntemlerinin yeniden belirlendiğini söyledi.
Özçimen, “Genel af, suçun ve cezanın tamamen ortadan kaldırılması anlamına gelir. Mahkeme kararıyla verilmiş cezalar silinir ve sabıka kaydından düşer. Ancak 10. yargı paketi bir genel af değildir. Suç ve ceza sabit kalmakla birlikte, cezanın infaz süresi ve yöntemi yeniden düzenlenmiştir” dedi.
Düzenleme kapsamında bazı hükümlüler için ev hapsi veya hafta sonu infazı gibi alternatiflerin getirildiğini vurgulayan Özçimen, bunun fiilen bir af etkisi doğurduğunu ifade etti.
20 bin kişi tahliye olabilir
Özçimen, yasa kapsamında yaklaşık 20 bin hükümlünün tahliye edilmesinin beklendiğini belirterek, düzenlemeyle ilgili detayları şöyle aktardı:
“10. yargı paketi ile cezası az olanlar da dâhil olmak üzere tüm hükümlülerin, aldıkları cezayla orantılı bir süreyi ceza infaz kurumunda geçirmeleri gerekecek. Hiçbir hükümlü, cezaevinde belli bir süreyi geçirmeden doğrudan denetimli serbestlikten yararlanarak cezasını tamamlayamayacak. Aldığı cezanın en az yüzde 10’unu cezaevinde geçirdikten sonra denetimli serbestliğe ayrılabilecek. Hükümlülerin; aldıkları ceza 2 yılın altında olsa dahi koşullu salıverilme tarihine kadarki süresinin onda birini cezaevinde geçirdikten sonra denetimli serbestliğe ayrılabilmelerine imkân tanınmaktadır.”
Mükerrer suçlar, müebbet ve yaşlılar
Yasa ile birlikte ikinci kez suç işleyip hüküm giyen kişilerin de yeni uygulamalardan yararlanabileceğini söyleyen Özçimen, “Yeni düzenlemeyle birlikte, cezanın dörtte üçünü tamamlayan mükerrer hükümlüler, iyi hal raporuna bağlı olarak tahliye edilebilecek” dedi.
Müebbet ve ağırlaştırılmış müebbet alan hükümlüler için de düzenlemeler getirildiğini belirten Özçimen, “Müebbet hapis cezası alanlar, 33 yılını infaz kurumunda geçirdiyse ve iyi halli kabul edilirse tahliye olabilecek. Ağırlaştırılmış müebbet alanlar için bu süre 39 yıl olarak belirlendi” bilgisini paylaştı.
Kadın, yaşlı ve hasta hükümlüler için getirilen değişikliklere de değinen Özçimen, şunları aktardı:
“6 aydan küçük çocuğu olan kadınlar, 5 yılın altındaki cezalarını evlerinde infaz edebilecek. 65 yaş üstü için 3 yıl, 70 yaş üstü için ev hapsi süresi 4 yıl, 75 yaş üstü için 5 yıl, 80 yaş üstü için ise 6 yıl olarak belirlendi. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılanlar hariç olmak üzere, ağır bir hastalığı veya sakatlığı nedeniyle cezaevi koşullarında hayatını tek başına sürdüremeyeceği tespit edilen ve toplum güvenliği bakımından ciddi bir tehlike oluşturmayacağı anlaşılan hükümlülerin hapis cezaları, ceza infaz kurumu yerine konutlarında infaz edilebilecek.”
İstisna suçlar kapsam dışında
Av. Özçimen, kamuoyunda tepkilere neden olan bazı suçların infaz indirimi kapsamı dışında tutulduğunu belirterek şu bilgileri verdi:
“Terör suçları, cinsel saldırı ve çocuk istismarı, kadına karşı işlenen ağır suçlar, uyuşturucu ticareti, örgütlü suçlar, casusluk ve devlet güvenliğine karşı suçlar bu düzenlemeden kesin olarak yararlanamayacak. Bu suçlarda kamu vicdanını zedelememek ve uluslararası yükümlülüklere aykırı davranmamak adına hiçbir infaz indirimi veya esneklik uygulanmamıştır.”
Alternatif infaz yöntemleri
10. yargı paketinin, klasik cezaevi sistemine alternatifler sunduğunu ifade eden Özçimen, özellikle kısa süreli cezalarda yeni yöntemlerin öne çıktığını söyledi:
“Kısa süreli hapis cezası alan bazı hükümlüler için gece infazı ve hafta sonu infazı getirildi. Hafta içi her akşam saat 19.00’da cezaevine girip sabah 07.00’de çıkan gece infazı modeliyle, hükümlü günlük hayatına devam edebilecek. Hafta sonu infazında ise hükümlü cuma 19.00’da cezaevine girip pazar 19.00’da çıkacak. Ayrıca konutta infaz uygulaması, kadınlar, yaşlılar ve hastalar için daha da genişletildi.”
Bazı suçların cezaları artırıldı
Yeni düzenlemenin yalnızca infaz rejimi değil, bazı suçlara yönelik cezaları da değiştirdiğini kaydeden Özçimen, şu maddeleri sıraladı:
“Trafik güvenliğini tehlikeye atma suçlarında ceza 4 aydan 2 yıla kadar olacak.
Uyuşturucu/alkol etkisinde araç kullanmada yeni ceza aralığı 6 ay ile 2 yıl arası hapis olacak.
Kasten yaralama suçunda cezalar yüzde 50 oranında artırıldı.
Basit tehdit suçunda alt sınır 2 ay hapis cezası oldu.
Nitelikli tehditte cezanın üst sınırı 5 yıldan 7 yıla çıkarıldı.
Suça teşebbüs halinde süreli hapis cezasının alt ve üst sınırı arttırıldı.”
Tahliye süreci nasıl işliyor?
Yasa yürürlüğe girdikten sonra infaz hâkimliklerinin aktif olarak çalıştığını dile getiren Özçimen, “İnfaz savcılığı dosyayı inceliyor, cezaevi gözlem kurulu iyi hal raporu hazırlıyor ve infaz hakimi değerlendirme yaparak tahliye kararı veriyor. Bu karar doğrultusunda tahliye ya da infaz şekli değişikliği sağlanıyor” dedi.
“Fiili af etkisi yarattı ama beklentileri karşılamadı”
Son olarak düzenlemenin toplumda büyük beklentiler oluşturduğunu ancak bu beklentilerin tam anlamıyla karşılanmadığını ifade eden Özçimen, şunları söyledi:
“Her ne kadar binlerce kişinin tahliyesiyle sonuçlansa da, bazı çevreler paketin beklentileri tam karşılamadığını savunuyor. Özellikle 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un Geçici 10. maddesi ile ilgili bir düzenleme yer almamaktadır. Bu muhtemel değişiklikle yaklaşık 55 bin hükümlünün tahliyesi beklenmekteydi. ‘Covid izni’ gibi uygulamaların genişletileceğine dair beklentiler de karşılık bulmadı. Genel af niteliği taşımamakla birlikte, 10. yargı paketi birçok kişi için fiili af etkisi yarattı. Ancak halkın adalet beklentisini karşılamadığı gibi yeni eşitsizlikler de doğurduğunu söylemek mümkündür.”