Van cezaevleri raporu: Tutuklular yerde yatıyor

İnsan Hakları Derneği (İHD) Van Şubesi, kentteki cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu dernek binasında yaptığı açıklamayla kamuoyuyla paylaştı. İHD Şube Başkanı Murat Melet ve dernek üyeleri açıklamaya katıldı. 

SAĞLIK HAKKINDAN FERAGAT

İHD Yöneticisi Servet Ertak okudu. Van T Tipi, F Tipi ve Yüksek Güvenlikli Kapalı cezaevlerinde koronavirüs (Kovid-19) salgını gerekçesiyle tutukluların yasal haklarının ortadan kaldırıldığını belirtti. Ertak, “Salgın döneminde koğuş dışına çıkarılan mahpusun üst aramasının yapılması, sosyal mesafe kurulanın ihlal edilmesi, cezaevi kampüs alanında çıkarılmamasına rağmen tedavi hakkını kullanmak isteyen mahpusun 15 günlük karantina sürecine maruz bırakılması” gibi ihlallerin yaşandığını aktardı. Ertak, tutukluların karantinaya girmemek için tedavi hakkından feragat ettiği söyledi.  

HABER ALMA ÖZGÜRLÜĞÜ

Tutukluların dezenfektan, ıslak mendil, maske ve eldivene ulaşmakta zorlandıklarını paylaşan Ertak, “3-4 gün aynı maske ve eldivenleri kullanmak zorunda kaldıklarını, temizlik malzemelerinin sınırlı ve yetersiz temin edildiğini, tutukluların Kürtçe yayımlanan kitaplardan mahrum bırakıldığı, yaklaşık 4 yıldır mahpusların tutukluların kategorize edildiği tespit edilmiştir. Herhangi bir gerekçe gösterilmeden, tutukluların talep ettiği veya kargo ile gelen gazete, dergi ve kitaplar ya hiç verilmiyor ya da geç veriliyor. Haber alma özgürlüğü ve kamusal bilgilere erişim hakları engelleniyor” dedi. 

Ertak, bazı tutuklular ile yapılan görüşmeleri de şöyle aktardı:

“* Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan mahpus Feyyaz Başak, koğuşta bulunan mahpus sayısının olması gereken sayıdan fazla olduğu, 3 kişi kalınması gerekirken tek koğuşta 14 mahpusun birlikte kalındığı, ranzanın zorlukla yerleştirildiği, 4-5 kişinin yerde yatmak zorunda olduklarını, böylelikle yatma, temizlik ve barınma konularında sıkıntılar yaşadıklarını, pandemi nedeniyle koğuş dezenfektesinin 2-3 aydır yapılmadığını, koğuş dışına çıkarıldıklarında üst araması yapıldıktan sonra eldiven ve maskenin verildiği, revire çıkma taleplerinin yerine getirilmediğini, hastaneye sevk taleplerinin kabul edilmediğini, hastaneye sevk edilme halinde cezaevine dönüşte karantinaya alındıklarını, karantinaya alınma halinin koğuşta kalma şartlarından daha kötü olduğunu, yine bazı mektupların mahpuslara 4 ay sonra verildiğini, aileleri tarafından kendilerine gönderilen şal-şepik fotoğrafların kendilerine teslim edilmediğini, Harun Sivim isimli mahpusa solunum cihazı verilmediğini, Abdulbari Tenik ve Ramazan Adilbeyli adlı mahpusların kronik hasta olmalarına rağmen hastaneye sevk edilmediklerini onları karantinaya alma ile tehdit edildiklerini beyan etti.  

* Van T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda bulunan mahpus Hülya Ertaş, yatma, temizlik ve barınma konularında sıkıntılar yaşadıklarını, 3 aydır iki defa koğuşun dezenfekte edildiğini, 3-4 gün aynı maske ve eldivenleri kullandıklarını, kişi başı 5 kitap verildiklerini, yasaklı olmayan bazı kitapların bile vermedikleri, Yeni Yaşam Gazetesi’nin verilmediğini, revire çıkma taleplerinin yerine getirilmediğini, hastaneye sevk taleplerinin kabul edilmediğini, koğuşlarında hasta mahpusların bulunduğunu, hastaneye sevk edilme halinde cezaevine dönüşte karantinaya alındıklarını, karantinada kalmaları gereken sürelerin sürekli olarak keyfi olarak artırıldığını, mahpusların karantinada kalmak istememelerinden dolayı hastaneye gitmediklerini, 70-80 yaşında bir mahpusun olduğunu ve bu mahpusun heyet raporu alması gerektiği ancak hastane dönüşü karantina ile korkutulduğu için hastaneye gitmek istemediğini beyan etti. 

* Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda kalan tutuklulardan Ferhat Sayıner, spor, sohbet gibi aktivitelerine çıkarılmadıklarını, ani ve sık koğuş aramalarının başladığını, koruma elbiseleri olmadan koğuşa giren görevlilerin tüm eşyalar dağıtılmak sureti ile arama yaptıklarını, koğuş aramaların haftada bir yapıldığını, kantin listesinde bulunan birçok malzemenin kantinde temin edilemediğini, gazete, dergi, kitap ihtiyaçlarının giderilmediğini, 2 aydır kargoların kendilerine teslim edilmediklerini, özel günlerde dahi kargo ile gelen kitaplarının teslim edilmediğini, günlük gazetenin verilmediğini, taleplerine ilişkin verilen dilekçelerin akıbetinden bilgi alamadıklarını beyan etti.   

* Van F Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda tutuklu bulunan mahpus Metin Uyar, cezaevi müdürünün vekaleten idareye bakmasından dolayı sorunların giderilmediği, vardiya değişiminden sonra vekaleten bakan müdürün kendi yöntemleri ile cezaevini yönettiğini, oda değiştirmelerin çok zor olarak yapıldığını, pandeminin sadece mahpuslara özgü olduğunu orada çalışıp kalan gardiyanların pandemi şartlarına uymadıklarını, cezaevinde bulunan mahpusları katagorize ettiklerini, bu sebepten dolayı dönüşümlü olarak açlık grevine başladıklarını, idarenin açlık grevinden dolayı haklarında soruşturma yaptığını ve savunmalarını yazılı olarak vermelerini istemeleri, sözlü savunma yapmak istedikleri halde kabul edilmediğini, Kürtçe kitapların kendilerine verilmediğini beyan etti."