TEDAŞ'tan kesintilere isyan

TEDAŞ'tan kesintilere isyan

Başta Yüksekova ilçesi olmak üzere Hakkari merkez ve ilçelerinde sık sık yaşanan elektrik kesintilerini Vangölü Elektrik Dağıtım İl Müdürü İsmail Özdemir’e sorduk.

RÖPORTAJ: NECİP ÇAPRAZ / YÜKSEKOVA HABER

Yüksekova’da sık sık meydana gelen elektrik kesintileri halkı bıktırdı. Neredeyse her saat başı yaşanan elektrik kesintileri sonucunda ev ve iş yerlerinde bulunan birçok elektronik eşya hasar görüyor. Bu kesintiler nedeniyle vatandaş mağdur olurken, yaklaşık 100 personeli ile Yüksekova Tedaş ekipleri gece gündüz, kar kış demeden arızaları giderme çabası sarf ediyor. Halk mağdur, Tedaş mağdur peki ya suçlu kim? Bu ve daha birçok soruyu Tedaş İl Müdürü İsmail Özdemir’e sorduk. İşte o röportaj:

56262

-Yüksekova’da Tedaş’ın teknik alt yapı yatırımı nedir?

Yüksekova Hakkari merkeze bağlı Bağışlı köyünden 2x477 MCM ENH ve 3/0 hatları ile 36 kilometre mesafede elektrik enerjisi almaktadır. Yüksekova dağıtım merkezine giriş yapılan dağıtım merkezimiz vasıtasıyla Yüksekova merkeze 3 rink, 4 ayrı köy çıkışı, bir adet 1/0, Şemdinli 3/0 ve Şemdinli 2x477 MCM ENH’larla bölgeye enerji sunmaktayız.

Yüksekova merkezde yaklaşık olarak 110 adet kurumumuza ait olmak üzere 77 adet de özel (özel şahıs) trafo kurulmuştur. Kırsalda da 135 tane kuruma ait, 60 tane de özel trafo bulunuyor. İlçe merkezinin kurulu gücü 63 MVA, köylerin kurulu gücü ise 25 MVA’dır. Toplamda bir ilçe, 2 belde, 58 köye ve bağlı 125 mezraya enerji verilmektedir.

-Yüksekova’daki toplam abone sayısı kaçtır, gelen enerji ortalama batı ilindeki bir yerleşim yerinde kaç aboneye yeter?

56263Yüksekova’da bağlı köylerle beraber yaklaşık 20 bin abone mevcuttur. Bunun 14500’ü iki belde dahil abone sayısıdır. Köyler ise 5.500’dür. Gelen enerji bölge dışındaki herhangi bir yerleşim yerinde bunun üç mislidir. Bu enerji tüketimi genelde kış aylarında maksimum değerindedir. Örneğin yazın puan saatinde 15 MVA iken soğuk kış aylarında 70 MVA buluyor. Bu Yüksekova’da aşırı bir kaçak kullanımın belirtisidir. Kaçak kullanımın yanında bu konuda vatandaşlarımızın hiç tasarruf yapmadığı görülüyor.

- Tespitlerinize göre, Yüksekova ilçesindeki kaçak kullanım oranı ne kadar?

Şuanki tespitlerimize göre %80 civarında. Bunda kayıp kullanımın dışında Yüksekova’ya olan yoğun göçten dolayı oluşan çarpık kentleşmenin de etkisi vardır. Şöyle ki; Yüksekova merkeze yaptığımız enerji nakil hatlarının yer altına döşenmesi projemizi hazır olmasına rağmen hayata geçiremiyoruz. Çünkü Yüksekova’da hali hazırda alt yapı ve kanalizasyon sistemi yok.

-Asıl kesintilerin sebebi nedir?

Hakkari ilimiz ve bağlıları enterkonnekte yani ulusal sisteme bağlı olmayan tek ilimizdir. Nasıl ki Hakkari iline bir tek yol girişi var ise enerji sektöründe de bir tek giriş vardır. Dolayısı ile üretim yerlerinden (Keban)ilimiz dağıtım merkezine ulaşana kadar hatlarda meydana gelen kesintilerde görev alanımızın dışında olup, TEİAŞ’a aittir. Başka bir giriş olmadığından saatlerce bazen gün boyu ilimiz ve bağlıları enerjisiz kalmaktadır. Vatandaşlarımız bu kesintilerin bizden kaynaklandığını sanıyor. Oysa sebebi budur.

-Bahsettiğiniz enterkonnekte sistemine Hakkari’nin bağlanma durumu nasıl olacak, bu konuda herhangi bir çalışmanız var mı?

Göreve geldiğim günden beri bu konuda gerek proje bazında gerekse üst idareye olan müracaatlarımı hiç eksiltmedim. Hali hazırda Hakkari, Şırnak, Uludere arası 154 ENH’nın yapılması TEİAŞ tarafından yatırıma 2010 yatırımına alınarak 2011 yılında çalışmalarına başlanacaktır. Öte yandan Bağışlı-Yüksekova arası 154 ENH inşa edilmesi için gerekli yazışmalar yapıldı. Bu çalışma TEİAŞ tarafından 2011 yılı yatırımına alınmıştır.

-Çukurca ve Şemdinli İlçeleri’ndeki enerji durumları nasıl?

56264Hakkari’ye bağlı Çukurca ilçemiz 86 KM mesafede Uludere Şeyhan’dan 60 köyün bağlı olduğu bir enerji nakil hattından besleniyor. Hem Çukurca ilçemizin enerji sorununu gidermek hem de bir nevi Enterkonnekte sistemine bağlamasını sağlamak için Hakkari- Çukurca arası Zap Vadisinden ve kurulacak Baraj kotları da göz önüne alınarak bu çetin dağlardan 2x477 MCM ENH hattının kurumumuzca inşa edilerek Şubat ayı içerisinde ilgili yerleşim yerlerine bu hat üzerinden enerji sunacağız.

Şemdinli ilçemiz içinde dağınık yerleşimden dolayı voltaj düşüklüğü yaşanıyordu. Yüksekova Şemdinli arası da 2x477 MCM ENH’nı inşa edip bu hat üzerinden Şemdinli ve bağlılarına enerji vermekteyiz. Ayrıca Şemdinli’ye Yüksekova dağıtım merkezinden 3/0 ve 1/0 hatlarımızda mevcut olup, bu hatlar üzerinden de kırsal kesime enerji vermektedir.

—Elektrik enerjisi tüketimi anlamında Hakkari genelinde en büyük sıkıntı Yüksekova’da yaşanıyor diyebilir miyiz?

Diyebiliriz. Gerek kurulu gücü, gerekse şebeke bazında ayrıca enerji nakil hattı bakımından teknik hesaplara göre son derece muazzam bir çalışma içerisinde gerekli hizmetler sunulmaktadır. Ancak Yüksekova ve bağlılarında kayıt dışı elektrik kullanımı yoğun olduğundan bizim bütün teknik hesaplarımızı alt üst ediyor. Örneğin: Yüksekova ve bağlılarında abone sayısı 20 bin, Hakkari ve bağlılarında da 20 bin. Yüksekova’nın çektiği enerji 67 MVA iken Hakkari ve bağlılarının çektiği enerji yaklaşık olarak 20 MVA civarındadır. Ben okuyucuların sadece bu karşılaştırmadan elde edecekleri sonuçların bu sıkıntının en büyük belirtisi olacağına inanıyorum. Bu nedenledir ki biz Hakkari Tedaş çalışanları olarak gece gündüz çalışmamıza rağmen verdiğimiz emeği halkımıza gerektiği gibi sunamamanın sıkıntısını yaşıyoruz. Kurumumuz bütün çalışanı ile araç gereci ile 24 saat kesintisiz enerji sunmak için seferber halindedir.

Bizim bu çalışmalarımız yanında çok değerli Yüksekova halkının bu konuda gerekli duyarlı ve hassasiyeti göstererek kayıp elektrik ile mücadele çalışmalarımızda bizlere destek verereceğine ve daha tasarruflu enerji kullanacaklarına inanıyoruz.

-Enerjiyi tasarruflu kullanma konusunda vatandaşlara herhangi bir öneriniz var mı?

56266Puant saati dediğimiz saat olan 16.30–22.30 arası olan saatlerde hiçbir rezistanslı cihazın kullanılmaması, gereksiz ışıkların söndürülmesi, ihtiyacı bitirdikten sonra elektrikli cihazların fişlerinin çekilmesini öneriyorum.

—Enerji tasarrufu toplumsal bilinçle olur. Sizin okullarda, camilerde tasarrufu ön plana çıkaracak bilgilendirmelerde bulunulmasını sağlamak ve caddelere bu yönlü afişler asmak yönünde bir çalışmanız olacak mı?

Bu güne kadar bu tür görüşmelerimiz hep olmuştur. Ben şimdiden Yüksekova Haber Gazetesi aracılığı ile tüm halkımıza sesleniyorum; lütfen bu konuda bize yardımcı olun. Yine kamu kurumundaki yetkililere, okul müdürlerine, değerli öğretmenlerimiz geleceğimizin teminatı olan gençlerimize, emektar analarımıza, bacılarımıza sesleniyorum. Her kesi kayıp enerji ile mücadelede konusunda kurum çalışmalarımıza destek olmaya davet ediyoruz. Alışkanlık haline gelen kaçak elektrik kullanımı ihtiyacı fakirin yanında zengin kesimlerinde çokça kullandığı, istatistiklerimizde anlaşılmaktadır. Aksi takdirde ne biz gereken hizmeti sunabiliriz, nede halkımız gerektiği gibi kesintisiz hizmeti alır.

—Tespitlerinize göre en fazla enerji kaybına neden olan kaçak türü hangileridir?

Uygulanan tüm kaçak sistemleri zararlıdır, ancak Yüksekova ilçemizde şebekedeki nötür hattımız demir direklerle kısa devre edilerek direk dibinden aldığı toprak hattıyla kullandığı kaçak enerjinin birkaç katı kadar toprağa akıttığı yöntem var. Bu beraberinde hem can hem de mal kaybına sebebiyet veriyor. Söz konusu trafo postasına bağlı bütün abonelerimizin büyük bir tehlikeyle karşı karşıya olduğu kesindir. Yine abonelerdeki sayaca bağlı nötür hattının izole edilerek toprak hattından devre tamamlayıp, kaçak elektrik kullanma sistemi, yer altı yapı bağlantı hattındaki kısmi kaçaklar, ölçü sayacına müdahale etme daha birçok uygulama şeklini sayabiliriz.

—Kaçak elektrik kullanmanın cezası nedir?

Kaçağı tespit edilen her abonenin ilgili hazırlıkları yapılarak, bağlı bulunduğu il veya ilçe merkezlerinde suç duyurusu yapılır. İlgili mahkemeler tarafından bu abonelere cezai müeyyideler uygulanır. Bu kişiler hırsızlık ve yüz kızartıcı suçlar kategorisinde ceza almaktadır. Kaçak kullanım cezaevine girmeye kadar uzanır.

-Tedaş’ın özelleşme konusunda hangi aşamada?

2010 yılında yapılan ihale sonucunda şirketimiz Vangölü Elektrik Dağıtım Şirketi (VEDAŞ) AKSA enerji şirketinin taahhüdünde kalmıştır. EPDK tarafından yayınlanan tarih itibari ile şubat ayı içerisinde gelip devir almaları bekleniliyor. Bu devir işleminden sonra Tedaş’ta hizmet veren memurlar havuza geçip başka kurumlara atanmaları sağlanacaktır. İşçi personellerin şirketle çalışma zorunlulukları var.

HABERE YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
77 Yorum