Mültecilere dair medya raporu: Haberlerde 'dram' var 'neden' yok!

İltica ve Göç araştırmaları Merkezi (İGAM) ve Gazeteciler Cemiyeti’nin ortaklaşa düzenlediği “Mülteci Hakları için Medya ve Sivil Toplum İş Birliği Projesi” İstanbul Conrad otelde gerçekleşen buluşma ile sona erdi.

Göç İdaresi Genel Müdür Yardımcısı Dr. Gökçe Ok ve AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Christian Berger’in de katıldığı etkinlikte, Prof. Dr. Ülkü Doğanay tarafından hazırlanan “Ulusal ve Yerel Basında Mülteci ve Göç Haberleri” başlıklı rapor sunuldu.

18 aylık medya izleme sürecini içeren rapordan kesitler sunan Doğanay, “İncelediğimiz gazete ve televizyon haberleri mülteciler yerine Suriyeliler kavramını kullanıyor. Oysa uluslararası hukukta onlar mültecidir ve mülteci denince haklar başlar” dedi.

Türkiye’de tiraj durumuna göre yedi ulusal yedi de yerel gazeteyi incelediklerini ifade eden Doğanay, “Toplumda mültecilere karşı ‘Bizim dilimizi öğrensinler ama biz onların dilini öğrenmeyelim’ ya da ‘Bize benzesinler ama fazla da benzemesinler’ anlayışı var. İncelediğimiz haberler de genellikle bu fikri destekler özellikte. Elbette bu sorunlu bir durum.”  yorumunda bulundu.,

DRAM, ÖFKE VAR AMA NEDENLERİ YOK

Evrensel’den Ercüment Akdeniz’in haberine göre, tarama yapılan haberlerde daha çok dramın öne çıkarıldığını belirten Doğanay, şu değerlendirmede bulundu: “Dram belli ki çok okutuyor ama bu tip haberlerde ne arka plan var ne de çözüm önerileri. Peki, bu insanları göçe zorlayan nedenler nelerdi? Talepleri ne? Mültecileri, çocuk emeğini sömüren kim? Kiraları artıran mülteciler mi yoksa onların mağduriyetini fırsat bilenler mi? Haberler bu soruları göz ardı edemez.”

‘KÖŞE YAZARLARINDA IRKÇI SÖYLEM DAHA FAZLA’

Grafiklerle elde ettikleri bulgular üzerine konuşan Prof. Dr. Ülkü Doğanay, “Köşe yazarlarında ayrımcı ırkçı söylemler haberlere göre daha fazla. Haberler de bu bakımdan sorunlu. Örneğin Sakarya’daki tecavüz ve cinayet haberinde mağdur mültecilerin adı açık kullanılırken zanlıların adı soyadı kodlanarak veriliyor! Aksaray’da kolunu kıyma makinesine kaptıran çocuğun yüzü teşhir ediliyor ve suçlu sanki oymuş gibi haber yapılıyor. Oysa çocuk çalıştırmanın kendisi zaten yasa dışı. Kadın ticaretine dair haberlerde de mağdur mülteci kadının adı teşhir edilirken alıp satan kişiler masummuş gibi gösteriliyor, isimleri gizleniyor” şeklinde konuştu.

‘MÜLTECİ DENMEDEN HAKLAR TANINMAZ’

İGAM Başkanı Metin Çorabatır da yaptığı konuşmada 2013 yılına kadar Türkiye’de mülteci yasası bile olmadığına dikkat çekerek, “Geçici Koruma Yasası çıktı ama tam çözüm olmadı. Mülteci demeden haklar tanınamaz” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TSK’nın boşalttığı bölgelere mültecileri göndereceğine dair yaptığı açıklamayı da hatırlatan Çorabatır, “Örneğin bu haber gazetenize düştüğü zaman uluslararası hukuka bakmanız lazım. Gidenler güvenli ortama mı gidiyor, uluslararası hukuk buna ne diyor, bunlar incelenerek haber yapılmalı” dedi.