Kasım Süleymani kimdir? Ülkesinde 'İran'ın kılıcı', Batı'da 'Hayalet General'

Suriye'de 2011'den bu yana yaşanan iç savaşta IŞİD'e karşı Devlet Başkanı Esad'a destek veren İran güçlerinin komutanlığını yaptı.

Kendi ülkesinde “İran’ın Orta Doğu’daki kılıcı” batılı askerlerin ise “Hayalet General” diye tanımladığı Kasım Süleymani İran’ın çıkarları neredeyse orada görev yapıyordu. Kasım Süleymani, 11 Mart 1957 tarihinde İran’ın Kirman eyaletindeki Rabor şehrinde dünyaya geldi.

Yoksul bir ailesi olan Süleymani, ailesinin borçlarını ödemek için henüz genç yaşlarında çalışmak zorunda kaldı. Bu dönemde Kirman’a taşındı ve inşaatlarda çalıştı.

İşten arta kalan zamanlarda spor yapmaya özen gösterirdi ve Hüccet Kamyab adında yerel bir vaizin sohbetlerine katılırdı. Bu dönemde aralarında bugün İran’ın dini lideri olan Ali Hamaney’in öğrencilerinin de bulunduğu çeşitli toplantılara katıldı. Sonrasında Kirman eyaletinin Ciroft bölgesine sürgüne gönderilmiş bulunan Hamaney ile bağlantı kurdu. O günden itibaren de Hamaney’i içerde ve dışarıda giriştiği her türlü iktidar mücadelesinde destekledi.

1979 senesindeki İran İslam Devrimi’nden sonra kurulan İran Devrim Muhafızları Ordusu’na katıldı. Askerî alanda etraflıca eğitim almamasına rağmen ordu içinde kısa sürede yükselmeye başladı. 1979’da Mahabad Kürtleri’nin ayaklanmasını bastırmak için Süleymani ve birçok yakın arkadaşı bölgeye gönderildi. Ayaklanma bastırıldığında henüz 22 yaşındaydı ama, Tahran’ın gözüne girdi. Mahabad’dan döndükten sonra Kirman’daki Devrim Muhafızları Kudüs Garnizonu’nun başına getirildi. Ardından çok geçmeden patlak veren İran-Irak savaşında birçok büyük askerî operasyona katıldı, cephe hattında savaştı.

İlk önemli görevlerinden biri ise, İran-Irak Savaşı başladıktan sonra Kirman’daki erkekleri bir araya toplaması ve askerî eğitim vermesidir. Özellikle Şiiler arasında cesur bir asker olarak bilinen Süleymani, henüz 23 yaşındayken 41. Sarallah Tümen Komutanı olarak görevlendirildi. Savaş bittikten sonra, 1990’lı yıllarda, Kirman Eyaleti Devrim Muhafızları komutanı oldu.

1998 senesinde ise Ahmed Vahidi’den sonra, İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı olarak görevlendirildi. Aynı yıl başlayan öğrenci eylemlerinin bastırılmasında asli rol üstendi. İran’ın dış operasyonlarında aktif rol üstlenen Süleymani, Suriye, Irak ve Yemen’e dönük operasyonların kilit ismiydi. ABD’nin 2000’den bu yana sıkı gözetimde tuttuğu Süleymani ve Devrim muhafızları Trump döneminde ‘terör destekçisi’ oldukları gerekçesiyle yaptırım listesine alındı. Suriye’de 2011’den bu yana yaşanan iç savaşta IŞİD’e karşı Devlet Başkanı Esad’a destek veren İran güçlerinin komutanlığını yaptı.

Tümgeneral Kasım Süleymani, İran rejimi açısından kilit bir figür. Süleymani’nin komuta ettiği Kudüs Gücü, doğrudan İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’den talimat alıyordu. Tümgeneral Kasım Süleymani, İran Devrim Muhafızları’nın yurt dışındaki gizli operasyonlarını yürüten Kudüs Gücü’ne 1998’den bu yana komuta ediyordu.

Tahran Yönetimi, 8.5 yılı aşan Suriye’deki iç savaşta Kudüs Gücü’nün rolünü kabul ediyor. Devrim Muhafızları’nın elit birimi, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a sadık güçlere ve onlarla birlikte savaşan binlerce silahlı Şii milise danışmanlık veriyor.

Kudüs Gücü, Irak’ta ise IŞİD’le savaşan Şii ağırlıklı paramiliter güçlere (Haşdi Şabi) destekte bulunuyor. Bölgedeki çatışmalar, bir dönem gözlerden uzak olan General Süleymani’yi İran’da bir şöhret haline getirdi. Süleymani, İran’da ‘ulusal kahraman’ olarak görülüyordu.

 Süleymani 3 Ocak 2020’de Pentagon’un Bağdat’ta yaptığı operasyonla öldürüldü. ABD, Süleymani’yi ABD’nin Irak Büyükelçiliği’ne saldırıdan sorumlu tutuyordu.