İtalya'daki Yahudiler ayaklandı: 600 yıldır haram mı yedik?
İsrail Baş Hahamlığı Roma Yahudilerinin geleneksel yemeklerinden enginar kızartmasının koşer olmadığına hükmetti; Yahudi cemaati birbirine girdi.
İtalya son birkaç gündür, başkent Roma’daki Yahudi cemaatiyle İsrail Baş Hahamlığı arasındaki ‘kurtlu enginar krizini’ konuşuyor. İsrail Baş Hahamlığı’nın ithal yiyeceklerin koşer olup olmadığını değerlendiren birimi, Roma Yahudilerinin geleneksel yemeklerinden enginar kızartmasının (carciofo alla giudia – Yahudi usulü enginar) koşer standartlarına uymadığına hükmetti.
Birkaç ay önce alınan karar, geçen hafta İsrail’de yayımlanan Haaretz gazetesinde haber olunca Romalı Yahudi cemaati başta olmak üzere, bu yemeğin düşkünlerini isyan ettirdi. İsrail Baş Hahamlığı’nın ithalat birimi başkanı Haham Yitzhak Arazi, Yahudi usulü enginarın ithalatını yasaklama kararını Haaretz gazetesine şöyle açıkladı: “Enginarın kalbi kurtçuklarla doludur, temizlenmesi de mümkün değil. Bu yüzden koşer değil. Bu bizim politikamız değil, Yahudi dininin kuralıdır.”
Roma’daki Yahudilerin yüzyıllardır yaptığı geleneksel yemeklerinden olan Yahudi usulü enginara İsrail’den gelen veto, hararetli bir tartışmaya yol açtı. Ünlü bir Yahudi restoran zinciri, Milano’daki cemaatin talebi üzerine bu kentteki şubesinin menüsünden Yahudi usulü enginarı çıkardı. Ancak aynı restoran zincirinin Roma şubelerinde bu yemeğin servisi sürüyor.
ESKİ HAHAM: ÖFKELİYİM, 16’INCI YÜZYILDAN BERİ VAR!
Roma’nın eski Baş Hahamı Elio Toaff’ın oğlu Haham Ariel Toaff, yasak kararının kendisini çok öfkelendirdiğini söyledi. Toaff, bu yemeğin 16. yüzyıldan kalma tariflerinin bile bulunduğunu belirterek, “Enginar, her seder (Hamursuz Bayramı’na özel akşam yemeği) masasında bulunur”dedi. Toaff’ın Facebook’a yazdığı tepki mesajının altına yapılan yorumlarda İsrail Baş Hahamlığı’na karşı imza kampanyası başlatılması çağrısı yapanlar da oldu.
‘600 YILDIR YİYORUZ!’
Roma’daki Yahudi mahallesi Ghetto’da bir koşer restoran işleten Umberto Pavoncello da, “Biz bu yemeği 600 yıldır yiyoruz” dedi ve kullandıkları enginarların içinde kurt olmasına ihtimal vermediğini söyledi. Pavoncello, şakayla karışık bir şekilde, “Yüzyıllardır bu yemeği yiyenlerin ruhları için biraz endişeleniyorum, umarım sonları kötü olmaz” dedi. Ghetto’nun yaşayan en eski aşçılarından Italia Tagliacozzo da “80 yıllık ömrümde bir enginarın içinde hiç kurt görmedim”çıkışında bulundu. (BBC Türkçe)
