İHD: Çocuk işçi sayısı yedi kat arttı

İnsan Hakları Derneği (İHD), 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği İle Mücadele Günü ile ilgili açıklamasında, her yıl en az 60-70 çocuğun çalışırken yaşamını yitirdiğini, hükümetin teşvik programı sonucu çırak sayısında büyük artış olduğu bilgisini verdi.

Çocukların kendini geliştirebilmesi için olanakların oluşturulmasının devletlerin sorumluluğu olduğu hatırlatılan İHD açıklamasında, bu sorumlulukların, 1924 yılında Cenevre Çocuk Hakları Beyannamesi ile başlayıp 20 Kasım 1989 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilen çocuk haklarına dair sözleşme ile taraf devletlerce taahhüt altına alındığı anlatıldı. Açıklamada şu bilgiler yer aldı:

• 2017 yılında Çocuk İşçiliğinin Sona Erdirilmesi Programı (ILO) desteğiyle düzenlenen konferansa göre 73 milyonu en kötü koşullarda olmak üzere dünyada 152 milyon erkek ve kız çocuk çalışıyor. Ayrıca dünyada 4 milyonu çocuk, 25 milyon insan zorla çalıştırılıyor.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018 yılı işgücüne katılma anketine göre, 15-17 yaş grubundaki erkek çocukların işgücüne katılma oranı 2017 yılı verilerine göre artarak yüzde 30 oldu. Kız çocuklarının iş gücüne katılma oranları ise her iki yılda da 11,8 oranında oldu.
• İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG) raporlarına göre 2018 yılında 23’ü 14 yaş ve altında, 44’ü ise 15-17 yaş olmak üzere en az 67 çocuk işçi hayatını kaybetti. Her yıl en az 60-70 çocuk çalışırken yaşamını yitiriyor. Çocuklar arasında iş cinayetlerinin en fazla yaşandığı üç şehir tarım işçiliği ve kırsalda yoksulluğun had safhada yaşandığı Antep, Urfa ve Mardin. Bu illerin aynı zamanda mülteci nüfusun da en yoğun yaşadığı iller.
• Çocuk işçiliğinin en önemli sebeplerinden biri gelir adaletsizliği. 4+4+4 eğitim sistemiyle eğitimin kesintili hale getirilmesi de çocuk işçiliğin yaygınlaşmasında bir etken. İlkokuldan itibaren uzaktan ve açıktan devam eden eğitim süreçleri milyonlarca çocuğun okul ortamlarından uzaklaşmasına sebep oluyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu 2018 yılı okullaşma oranları ilkokulda giderek okullaşma oranlarının azaldığını göstermekte. Bölgesel ve cinsiyete göre yapılan okullaşma analizleri de kız çocuklarının ve yoksul aile çocuklarının giderek eğitim hayatından uzaklaştığını ortaya koymakta.”
• Türkiye’de örgün eğitimin bir parçası olan ve çocuklara meslek edindirmeyi amaçladığı söylenen, yeterli denetim ve kontrolden uzak halde sürdürülen çıraklık ve meslek lisesi öğrencilerinin tabi olduğu staj çalışmaları adeta çocukların kuralsız ve acımasız çalışma yaşamına alıştırılma ve sömürünün öğretilmesi işlevini görmeye evirildi. 2017 yılından beri yürürlükte olan ‘İstihdama Teşvik Programları’ ile kuralsız ve denetimsiz çocuk işçiliği olarak yürütülen faaliyetler çıraklık ve meslek edinme adı altında meşrulaştırılmış ve 2015 yılında 260 bin olan çocuk (işçi) çırak sayısı teşviklerle birlikte 2017 yılında 1 milyon 170 bine çıktı.