ABD’den İran’a karşı donanma hamlesi

ABD Savunma Bakanlığı adaylığı önceki gün Senatoda onaylanan Esper, dün bakanlıkta medya mensuplarının sorularını yanıtladı.

İran'ın son zamanlarda Hürmüz Boğazı'nda bazı ülkelere ait gemileri alıkoymasına yönelik soru üzerine Esper, İran'ın bu tür hareketlerinin engellenmesi için Amerikan bayraklı gemilere ABD Donanmasının eşlik edeceğini belirtti.

Esper, "İngilizler kendi gemilerine eşlik ediyor. Biz de risk değerlendirmesine göre kendi gemilerimize eşlik edeceğiz. Diğer ülkelerin de kendi gemilerini koruyacağını düşünüyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Ancak bunun her gemiye bir savaş gemisi tahsis edileceği anlamına gelmediğini kaydeden Esper, ABD Donanmasına ait savaş gemilerinin diğer ticari gemilere eşlik etmesinin İran için caydırıcı olacağını savundu.

KÖRFEZ’DEKİ GERİLİM SÜRECİ

ABD Başkanı Donald Trump'ın, 2015'te P5+1 ülkeleri (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya) ile İran arasında imzalanan nükleer anlaşmadan çekileceğini açıklamasının ardından, İran'a dönük yaptırımlar, 2018'de bazı istisnalarla birlikte yeniden başlatıldı.

Ancak 2 Mayıs'ta ABD, bu istisnalara da son verdiğini açıkladı ve İran'a yönelik geniş çaplı yaptırımlar başladı.

Bundan üç gün sonra da Amerikalı yetkililer, İran'dan gelecek tehditlere karşı Ortadoğu'nun çeşitli bölgelerine füze savunma sistemi ve savaş gemisi göndereceğini açıkladı.

8 Mayıs'ta İran'dan bir adım geldi. Nükleer anlaşmayı ihlâl edecek boyutlara ulaştırmadan, nükleer programındaki kısıtlamaları küçük ölçekte aşacağını duyurdu. Anlaşmaya taraf diğer ülkelerin İran'a yönelik yaptırımlara karşı ABD'yi dengelememesi halinde, daha ileri gidebileceği konusunda uyardı.

12 Mayıs'ta, ikisi Suudi Arabistan'a ait dört petrol tanker, Hürmüz Boğazı'nda saldırıya uğradı. ABD İran'ı suçlarken Tahran, suçlamaları reddetti.

Yaklaşık bir aylık sessizliğin ardından 20 Haziran'da İran, ABD'ye ait bir insansız hava aracını, 'kendi hava sahasına girdiği' gerekçesiyle düşürdü.

4 Temmuz'da İngiltere de gerilime dahil oldu ve Cebelitarık Boğazı'ndan geçen İran'a ait bir petrol tankerini durdurdu.

7 Temmuz Pazar günü İran, uranyum zenginleştirme oranını artırdığını ve saklama kapasitesini genişlettiğini duyurdu. Birleşmiş Milletler'in izleme örgütü Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, Pazartesi günü İran'ın anlaşmada belirtilen sınırı aştığını doğruladı.