18 metrelik dokuma tezgahında heybe yapıyor
Botan'da çobanların azık koydukları, berivanların ot toplamak için kullandıkları tûrikler, kadınların büyük emekleri sonucu ortaya çıkıyor.
Şırnak'ın Kumçatı beldesinde kadınlar hala sê pî (3 ayak) adı verilen dokuma tezgahlarını kurarak, rengarenk iplerle desen desen heybe (Tûrik), seccade ve kilim dokuyor. Evlerinin bahçelerine kurdukları tezgahta gün boyu ter döken kadınlar, eski kazakları sökerek, elde edilen ipleri teşîden (öreke) geçirerek, yeni dokuma için hazır hale getiriyor. Ellerindeki demir tarak (şe) ve çubuk ile desenler yaratan kadınlar, bu meşakkatli uğraşı hem kendi ihtiyaçlarını karşılamak hem de küçük de olsa aile bütçesine katkıda bulunmak için yapıyor.
ESKİ KAZAKLAR SÖKÜLÜYOR
Bu kadınlardan biri olan Sacide Aksu (50), evinin bahçesine kurduğu 18 metrelik dokuma tezgahının başına geçerek tek başına tûrik yapıyor. Dokuma işinin bölgede küçük yaşlardan itibaren öğrenildiğini dile getiren Aksu, ilkin tezgah için ağaçtan kazıkların toprağa çakıldığını anlatıyor. Bahar aylarından itibaren toplanan eski kazakları bir bir özenle söktüğünü dile getiren Aksu, elde ettiği ipleri düzelterek bir araya getirdiğini ve ardından tezgaha gerdiğini belirtiyor.
Elindeki demir tarakla iplere vurarak sıklaştıran Aksu, iplerin arasına koyduğu bir çubuk ile deseni kendine doğru çekerek sıkıştırıyor. Saatler süren desen verme işinin tecrübe istediğine dikkati çeken Aksu, bir tezgahın 3 günlük sıkı çalışmayla bittiğini dile getiriyor.
BİRÇOK AMAÇ İÇİN KULLANILIYOR
18 metrelik desenli dokumadan 4 adet çanta çıktığını ifade eden Aksu, "Birleştirilen bu desenleri ölçülerine göre keserek dikiyorum. Diktiğim dokuma desenleriyle tûrik yapıyorum. Bu çantalarla bahar aylarında kereng, gulik, sîrîk, siyabo gibi otlar topluyoruz. Yine çobanlarımıza da veriyoruz. Yiyecek ve ihtiyaçlarını bu tûrikler ile taşıyorlar. Yine buğday, susam, mercimek ve arpa tohumlarını da tûriklere doldurarak tohum atımında kullanıyoruz" dedi.
El dokumanın fabrika ürünlerinden daha iyi ve dayanıklı olduğunu söyleyen Aksu, genel olarak kendi ihtiyaçları için yaptıkları bu çantaların fiyatlarının da 80 TL olduğu belirtti.
