Türkiye genel seçimlerine giden süreç, partilerin milletvekili aday listelerini Yüksek Seçim Kurulu(YSK)’na teslim etmesiyle ete kemiğe büründü.  Bununla birlikte partiler çeşitli organizasyonlarla seçim startını verdiler. Tabii gizli hesapların partisi AKP’den daha ilk günlerde kopuşlar yaşanmış ve birçok vekil adayı ya da aday adayı AKP’yi deşifre eden açıklamalar yaptı. Buna karşılık HDP, gönüllü bir birliktelik üzerinden yürüttüğü mücadelesinden dolayı herhangi bir tartışmaya mahal vermeden adaylarını tanıtarak seçim bölgelerine uğurladı. İllerde de gerçekleşen aday tanıtım mitingleriyle HDP’li vekil adayları çalışmaya başladı. Şüphesiz birçok açıdan dikkat çekici bu illerden bir tanesi olan Siirt’te de seçim çalışmaları hızlandı.

HDP’nin Siirt adayları

HDP Siirt milletvekilleri adayları Prof. Dr. Kadri Yıldırım, Hatice Sevim Tekin ve İsmail Aydın birkaç gün önce (12 Nisan) Siirt’te büyük bir ilgiyle karşılandılar. Yaptığım araştırmalar ve Siirt’ten konuştuğum arkadaşlar özellikle Kadri hoca gibi bir şahsiyetin Siirt’e gelişinin halkta büyük bir sevinç oluşturduğunu belirtiyorlar. Arap aday İsmail Aydın’ın da aday tanıtımında Kürt giyimiyle dikkat çektiğini belirten arkadaşlar, Siirt Arapları üzerinde bir etki yaratabileceğini belirtiyorlar. Zaten AKP’nin yaşadığı yozlaşma, Kobanê sürecinde sergilediği tavır, Kürt sorununun çözümünde ayak sürüyen yaklaşımları, iç güvenlik paketiyle estirdiği belirsizlik ve yolsuzluk soruşturmalarının AKP’ye oy kaybettireceği kesin. Özellikle bunların Siirt Araplarınca da takip edildiğini ve bu gidişe bir tepki göstereceklerini düşünüyorum.

Siirt’in önemi

Siirt’in Kürt halkının mücadelesinde bir kıvılcım olduğunu 15 Ağustos’u anımsayan herkes bilir. Dolayısıyla Siirt, Kürt halkının özgürlük hayallerinin bir kıvılcıma dönüşebileceği bir konumdadır. Sadece Kürt halkı değil; geçmişte birçok dile ve inanca ev sahipliği yapan Siirt, bugün de Kürt, Arap ve Türklerin ortak yaşamı inşa edebileceği bir özelliğe sahiptir. Dolayısıyla HDP’nin “yeni Yaşam” idealinin büyük bir karşılık bulabileceği yerlerin başında Siirt gelmektedir. Ki Siirt, 2003’te Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bile Meclis’e taşımasına rağmen eğer bir hayır görmemişse elbette bu sefer daha iyi düşünecektir. Yeri geldiğinde Emine Erdoğan’ın da Siirtli bir Arap oluşunu kullanan AKP kafası, Siirt’in yaşam standartları, işsizlik, eğitim noktalarında bulunduğu durumu görmek zorundadır. Bugün Kayseri bir bakan çıkardığında, belirgin bir gelişme görülüyor da neden bunu Siirt’te göremiyoruz tartışmak zorundayız.

AKP’nin oyları düşüyor mu?

7 Haziran seçimlerini objektif temelde ele aldığımızda AKP’nin oylarının özellikle Kürt coğrafyasında düşeceğini söyleyebiliriz. AKP Batman 2. Sıra adayı Mehmet Emin Ekmen ile AKP Diyarbakır 6. sıra adayı Abdurrahman Kurt’un istifalarını da bu temelde değerlendirmek lazım. Çünkü Ekmen istifasıyla ilgili bir açıklamasında HDP’nin bölgedeki gücüne vurgu yaparak "Batman'da yapılan son seçim anketleri doğrusu beni endişelendiriyor.Oylarımızın sabit kalmadığı ve azaldığı gerçeğini de görmek durumundayız.Bu oyları ben mi azalttım?” sözleriyle adeta bir itirafta bulunmuştu. Ağrı’da yaşanan provokasyon da AKP’nin yaşadığı telaşın acilen devreye konulmasından başka bir şey değildi zaten. HDP’li adaylar halka temas ettikçe, çelişkileri ve çarpıkları halka anlattıkça AKP’nin oylarında azalmanın olacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.

HDP Siirt’te yükselişte

Bölgede AKP’nin oyları Siirt’te de düşebilir. Özellikle 2009, 2011, 2014 yıllarında yapılan son seçimleri baz alırsak bunu görebiliriz. Bunun üzerinden çeşitli çıkarımlarda bulunmak mümkündür. 80 bin civarında seçmene sahip Siirt merkezde HDP’nin somut başarısı söz konusu. Bunun sürekli yükselişte olduğunu görüyoruz. Kürt coğrafyasında lider profilinin etkili oluşu göz önüne alındığında ve Cumhurbaşkanlığı seçiminde HDP Eş genel başkanı Selahattin Demirtaş’ın aldığı % 54.7’lik oy oranına bakıldığında Cumhurbaşkanı Erdoğan idolünün de aşıldığını söyleyebiliriz. Bunu yine 31 bin seçmene sahip Kurtalan için de söyleyebiliriz. Objektif veriler bize, Kurtalan’da HDP’nin büyük bir başarı kaydedeceğini söylüyor. Özellikle AKP’nin Kurtalan’da sevilen ve geniş bir etkinliği olan Fevzi Sevgili’yi aday göstermemesi tepki oylarına neden olabilir. Bunun Arap ve Baykan’daki seçmeni de etkilemesi bekleniyor. Dolayısıyla AKP’ye yönelik bu tepki oylarının HDP’ye gideceğini söyleyebiliriz. Burada bölgenin din alimleri ve ileri gelenleri tarafından tanınan Kadri hocanın etkisi de olacaktır. Kurtalan’da Demirtaş’a gösterilen teveccüh ve HDP’nin önceki yıllarda aldığı oy oranına bakarsak HDP burada % 50’nin üzerine çıkabilir.

Arap nüfusuyla dikkat çeken Tillo, diğer adıyla Aydınlar’da AKP’nin göreceli bir başarısı var. Elbette HDP, özellikle Tillo ve Şirvan’daki sosyolojik nedenleri analiz edecektir. Burada AKP’nin Arap adayı Yasin Aktay’ın etkisi ne kadar etkili olur bilinmez ama aslen Tillolu olan HDP’li İsmail Aydın’ın halkla buluşması ve Kadri hocanın söylemleri Arap seçmeni etkileyebilir. Ayrıca belirtmek gerekir ki Yasin Aktay, 1935’te İsmet İnönü’nün Kürt raporunda ifade ettiği Türkleşmeye meyilli bir Arap’tan başkası değildir. Bu yüzden etkileyici olacağını düşünmüyorum. Çünkü HDP, Araplara daha görünür bir temsiliyet alanı yaratmak istiyor. Baykan’da da AKP güçlü görünebilir. Ama değişen siyasi dengeler, köprünün altından çok şeyin akması bu dönemde seçmeni yeni arayışlara sevk ediyor. Pervari’de ise AKP ile HDP arasında bir denge söz konusu. Bu dengenin hangi taraf lehine değişeceğini elbette aday profili, seçim programı ve adayların saha performansları belirleyecektir. Burada yine Demirtaş faktörü de etkili olabilir. Eruh’a bakacak olursak; HDP’nin en çok güçlü olduğu ilçelerin başında geliyor. Burada Kürt’ü Kürt’e karşı silahlanmaya teşvik eden Yasin Aktay’ın alacağı tepki, HDP’ye radikal bir yönelime neden olabilir.

Sonuç olarak HDP’nin kesin başarı kazanacağı illerin başında Siirt geliyor. Burada HDP’li adayların hem söylemleri hem de duruşları etkili olacaktır. Şu durumda adayların profiline bakılırsa HDP’li 3 adayın da AKP’den oy çalabilecek niteliklere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Sübjektif temelde bu böyledir. Ama objektif temelde Siirt halkının sorunlarının dillendirilmesi ve hizmet alanında yapılacakların projelendirilerek halka sunulması önemli bir etki bırakacaktır.