Ümit Yazıcıoğlu

Ümit Yazıcıoğlu

'Ey Firavun?'

'Ey Firavun?'

Libya’nın eyaletlerinde 15 Şubat 2011’de başlayan protesto etkinlikleri halen devam ediyor. Kaddafi henüz 27 yaşındayken, ülkenin ilk ve tek Kralı İdris'i kansız bir darbe ile devirdi. İktidarı teslim aldığında henüz 27 yaşında genç bir delikanlıydı. O gün bugünkü olayların olabileceğini göremedi, dolayısıyla baskıcı bir rejim icat etti. Her ne kadar Siyasal sistemde kendisinin resmi bir makam işgal etmediğini belirtiyor, kendisinin bir devrim önderi olduğunu vurguluyorsa da, doğrusu yönetimde mutlak hâkim ve yönetici kendisidir. Tüm yetkiler onun elinde toplanır. Öyle ki, kurumları oluştururken Kaddafi orduyu adeta milislerden oluşan birliklere dönüştürmüştür, her birliğin başına ya bir oğlunu, ya bir akrabasını ya da itaatkâr bir taraftarını getirmiştir.

İşte böyle bir rejimi protesto eden göstericiler ise, 42 yıldır iktidar olan Kaddafi’nin istifa etmesi gerektiğini vurguluyorlar. Ayaklanma iç savaşa dönüştü. Bingazi’de Milli Libya Konseyi’ni kuran muhalifler, çatışmalarda uçak ve helikopter düşürdü. Halen değişik uluslararası örgütlerin verilerine göre kargaşalıklar sırasında yaklaşık 3 bin kişi yaşamını yitirdi. Bu gerçeğe nazaran Muammer Kaddafi’nin küçük oğlu Seyf ul-İslam gösteriler durdurulamadığı takdirde tüm ülkede  isyanın kanla bastırılacağını söyledi. Çünkü rejiminin gayesi tek bir hedef etrafında dönmek, kendisini iktidarda tutmak, kendisinden sonra da koltuğu Kaddafi’nin oğullarına devretmektir.

Libya makamlarının gösterileri durdurmak için göstericilere karşı gerçekleştirdikleri eylemlerinin ise bir insanlık suçu olduğu vicahen ortada. Bilvasıta Başkan Barack Obama, Libya lideri Muammer Kaddafi’nin meşruluğunu kaybettiğini ve hemen görevini terk etmesi gerektiğini belirtti, Libya’ya uçuş yasağı uygulanması seçeneği üzerinde durulduğunu açıkladı. Onun bu görüşünün uygulanabilmesi için Libya’nın hava savunma sisteminin bombalanması gerekir. Buda ciddi bir operasyondur. Böyle bir durumda Libya’ya karşı ABD’lerinin savaş ilan etmesi ise çok zor. Münhasıran herhangi bir müdahale için ABD’lerinin BM kararı alması şart. Bu durum NATO içinde geçerlidir. NATO BM kararı olmadan, herhangi bir müdahale yapamaz. Başbakan Tayyip Erdoğan ise dün yapmış olduğu bir konuşmada, Libya'ya olası bir NATO müdahalesini yalanlayarak Avrupa’nın Kuzey Afrika'daki gelişmeler konusunda cifte standart uygulamasını eleştirdi.

Başbakan Tayyip Erdoğan Libya’daki olaylar karşısında müdahale ya da yaptırımların gündeme alınmasını Libya halkı adına, Libya’daki yabancılar adına kaygı verici buluyor. Yönetimlerin yanlışlarının faturası, halklara ödetilmemelidir, düşüncesinde. Libya halkının cezalandırılması anlamına gelecek her türlü yaptırım ve müdahale büyük ve kabul edilemez sıkıntılara sebep olabilir, kanaatinde. Ve diyor ki şimdi bize basın mensupları soruyor. NATO Libya’ya müdahale etmeli midir? “Böyle bir saçmalık olur mu yahu? NATO’nun ne işi var Libya’da? Türkiye olarak biz bunun karşısındayız, böyle bir şey konuşulamaz, tartışılamaz", kanaatinde. Başbakan bu görüşlerin de haklı. Ama buna nazaran hatırlatmakta yarar var. Libya’ya karşı savaş İlan etmektense, Muammer Kaddafi’ye karşı uluslararası yaptırımlar gerektiğinde uygulanmalıdır. Söz konusu, Birleşmiş Milletler tüzüğünün, insan haklarını ihlal eden ve eylemleri insanlık suçu olarak nitelendirilebilen rejimler ile ilgili maddelerinde öngörülen yaptırımlar Kaddafi yönetimine karşı uygulanabilmelidir. Bu gaye için değişik araçlar kullanılabilir. Örneğin Avrupa Birliğinin yaptırımları Birleşmiş Milletlerin yaptırımlarından daha etkili olur düşüncesi bende egemen.

İsyancıların durumu hâlihazırda zor. Şiddetten en büyük zararı ise siviller görüyor. Dolayısıyla Libya hükümetinin orantısız güç kullanımı ve ayrım gözetmeksizin sivilleri hedef almasına derhal son vermesi gerekir, kanaatindeyim.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
2 Yorum
Ümit Yazıcıoğlu Arşivi