Bedri Çallı

Bedri Çallı

5.5 veya 5.9 deprem /-15 ila-20 derece soğuk+80cm. kar ve yaşananlar

5.5 veya 5.9 deprem /-15 ila-20 derece soğuk+80cm. kar ve yaşananlar

Yukarıda başlık olarak kullandığım denklemin ilk bakışta ne anlama geldiğini bilmek için Hakkari’de yaşamak gerek. Emin olun bulunduğumuz bölge, yaşadığımız coğrafya vb. bir çok neden Hakkari halkının farklı bir yaşama sahip olduğunu göstermektedir. Örneğin Türkiye’nin bir başka ilinde mayından sakat kalmış ve hayatını kaybetmiş insanların varlığından söz ederseniz, yine bu ülkenin bir çok insanı hayret eder. Çünkü aynı sorunla ülkemizin bir bölümünde hiç karşılaşamazsınız, Bir kısmında ise kısmen rastlarsınız.

Ülkemizin deprem kuşağında yer aldığı ve bir çok fay hatının ülkemizin değişik bölgelerinden geçtiği artık bilinen bir gerçektir. Uzmanlar depremle yaşamayı öğrenmemiz gerektiğini her fırsatta dile getirmektedirler. Depremin insanları öldürmediğini, binaların insanları öldürdüğünü sürekli dile getirirler. Bütün bunlar bilinen gerçeklerdir.

25.01.2005 tarihinde Hakkari’de, kandilli rasathanesine göre 5.5, Amerika’nın Harwırt üniversitesi rasathanesine göre 5.9 şiddetinde bir deprem meydana gelmiştir.

5.9 şiddetinde bir deprem, o ilin yapılaşması ve depreme etkilenme derecesine göre hasar verir. Bir yerde hiç hasar vermez, ama Hakkari gibi bir yerde büyük hasarlara neden olabiliyor. Bunun nedenlerinden bir tanesi şudur. 1994 yılında köylerinden göç edip Hakkari il ve ilçe merkezlerine göç eden insanlara valilik ve kaymakamlıklar bir miktar briket vermiş ve kendi imkanları ile derme çatma evler yapmışlardır. Bir kısmı kendi imkanları ile, diğer bir kısmı ise çevreden yardım alarak bu evleri yapmıştır. Bu nedenle sağlıksız bir yapılaşma meydana gelmiş ve Hakkari bu şekilde büyük bir köyü andırmıştır. Durum böyle olunca 5.9 şiddetinde bir depremin başka ilde vereceği hasar, burada bir çok defa katlanmıştır.

Depremin hemen sonrasında kurulan kriz merkezi’nin çalışmaları devam ettiği için kesin olmamakla beraber ilimizde meydana gelen kayıp şu şekildedir. 2 kişi hayatını kaybetti, 22 kişi yaralı, bir ahır çöktü 150 küçük baş hayvan telef oldu. 45 ev yıkıldı. 600 eve oturulamaz raporu verildi. 1800 ev az hasarlı olarak tespit edildi. 300’ün üzerinde artçı deprem tespit edildi. Adeta beşik gibi sallanıyor. Bazı uzmanların Hakkari’de 7.2 civarlarında bir depremin beklendiği gibi talihsiz bir açıklama bütün bu acıların üzerine tuz, biber oldu.

Hakkari dışında yaşayan ve Hakkari’yi çok iyi bilmeyen insanlar haklı olarak 5.5. şiddetinde bir depremi çok fazla büyük görmedi. Ayrıca Hakkari Milletvekillerinin buraya ilgi göstermeyişleri ve Hakkari Valisinin önemli bir sorun yok, her şey kontrolümüzdedir. Hiçbir eksiğimiz ve ihtiyacımız yok şeklindeki talihsiz açıklamaları, insanların bu olaya ilgisiz kalmasına neden olmuştur.

Yaşanan ilgisizlik ve sorunlar karşısında halkımızın çok haklı bir tepkisi sonucu valiliğe doğru bir yürüyüş yapılmış ve vali istifaya davet edilmiştir. Daha sonra aynı topluluk çok haklı olarak tepkisini AKP. İl başkanlığı şahsında hükümete ve Hakkari Belediyesine göstermek için harekete geçmiştir. Ancak bu esnada bu topluluğun arasına karışan bir takım insanlar bu halkın haklı mücadelesini farklı sloganlarla başka mecralara çekmiş ve bu mazlum insanlara çok büyük bir haksızlık etmiştir.

11 gündür İlçe ve köyleri ile dahil halkın % 60’ı şu anda çadırlarda, barakalarda veya battaniyelere sarılarak yakılan ateşin etrafında sabahlamaya çalışıyorlar. Kurulan çadır kentlerde şimdiden hastalıklar baş göstermiştir. Isınma, su kullanımı, wc.ler yetersizdir. Yakında zatüre ve tifo başta olmak üzere bir çok hastalık ortaya çıkacaktır.

Bazı felaket tellalları ve evlerde hırsızlık yapmak isteyen insanlar şu saatte deprem olacak şeklindeki yaygaraları, bu hassas dönemde halkı evlerinden çıkarmaya yetiyor. Bu yalanları bir çok zaman valilik ve belediye adına yapıyorlar. İnsanlar evlerine girmesin deprem olacak, insanlar dışarıda durmasın kurt saldırısı olacak, şeklinde gülünç ifadelerle halkı korkutuyorlar.

1994 yılında köylerin boşalması ile ilk depremi yaşayan bu halk, 25 Ocak’ta ikinci depremi yaşamış ve adeta perişan olmuştur. İnsanlarımızda var olan psikolojik sorunlar telafisi mümkün olmayan sonuçları ortaya çıkaracaktır. Bu nedenle özellikle çocuklar, gençler ve kadınlara yönelik psikolojik desteğe ihtiyaç vardır. Evlerinde ciddi hasar bulunmadığı halde sırf korktukları için evlerine giremeyen insanların evlerine dönmeleri sağlanmalıdır.

Valilik ve Belediye arasındaki iletişimsizlik ve dışlanma çabaları maalesef bu acı günde bile yaşanmıştır. Şimdi bütün bu sorunlar karşısında düşünüyorum da Allah muhafaza etsin daha büyük bir deprem yaşansaydı. Bu insanların hali ne olacaktı. Birde daha kötü bir ortam olsaydı, yardım almaya utanan ve onurlu insanların büyük bir kısmı açlıktan ve soğuktan ölecekti. Daha kötüsünün yaşanmaması temennisiyle, hoşça kalın. 06.02.2005

Bedri ÇALLI [email protected].

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bedri Çallı Arşivi