Zeyneb idam sehpasına nasıl geldi?

Zeyneb Sekaanvand 22 yaşında. İranlı bir Kürt. Aynı zamanda bir çocuk gelin… Bebeğini kaybetti. Kendisini reddeden ailesini kaybetti. Özgürlüğünü kaybetti. Şimdi elinde kalan son şeyi de kaybedecek: Hayatını…

Zeyneb, İran’da şiddet gördüğü kocasını öldürdüğü gerekçesiyle idam cezasına çarptırıldı. Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün çabalarına rağmen her an idam edilebilir. Zira adil olmadığı belirtilen mahkeme sürecinden çıkan kararda, cezanın 13 Ekim’den sonra her an infaz edilebileceği yazıyor… Peki Zeyneb nasıl bu noktaya geldi?

15 YAŞINDAYKEN EVDEN KAÇTI

Zeyneb 15 yaşındayken, daha iyi bir hayat umuduyla İran’ın kuzeyindeki köyünden kaçmıştı. 2008’de, Kendisinden dört yaş büyük Hüseyin Sarmadi’yle evlendi. Ona daha iyi bir hayat vereceğini umuyordu. Fakat Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre, kocasından gördüğü tek şey dayak, küfür ve istismar oldu.

DEFALARCA POLİSE BAŞVURDU

Zeyneb kendisini korumaya çalıştı. Birkaç defa boşanmak istedi ama kocası bu isteği geri çevirdi. Polise gitti, defalarca şikayette bulundu. Fakat polis iddialarını soruşturmadı bile.

‘İŞKENCE GÖRDÜM’

Şubat 2012’de, dört yıllık evlilikten sonra, Sarmadi bıçaklanarak öldürülmüş halde bulundu. Polis Zeyneb’i tutukladı ve iddiaya göre Zeyneb suçu itiraf etti. Genç kadın, İran’ın Batı Azerbaycan bölgesindeki bir karakolda 20 gün boyunca tutulduğunu, erkek polislerden tekrar tekrar işkence görüp dayak yediğini anlattı.

İTİRAFI GERİ ÇEKTİ

Son duruşmasında, ‘itirafını’ geri çekti; yargıca kocasını öldürmediğini ve itirafa zorlandığını söyledi. Fakat Ekim 2014’te bir yargıç, asılarak idamına karar verdi.

BEBEĞİ ÖLÜ DOĞDU

Zeyneb hapishanede bir mahkumla evlenmiş ve hamile kalmıştı. Yetkililer ona, idam cezasını bebek doğana kadar erteleyeceklerini söylemişti. Fakat trajedi peşini bırakmadı; geçen ay ölü bir bebek dünyaya getirdi. Zeyneb şimdi Urumiye Merkez Cezaevi’nde, idam cezasını bekliyor…

‘YETİŞKİNLER ONA YARDIM ETMEDİ’

Af Örgütü’nün İran yetkililerinden Mansure Mills, Zeyneb’in hikayesini anlatırken, “Hayatının ne kadar zor olduğunu tahayyül bile edemiyorum… Onu korumaları için yetişkinlere güveniyordu ve ne yazık ki hiçbir yetişkin bunu yapamadı. Ne yetkililer, ne de ailesi… Polisi denedi, yardım etmediler. Ailesini denedi, onu geri almadılar. O sadece bir çocuk ve gidecek yeri yoktu. Dolayısıyla bu evliliğe geri dönmesi gerekti…” diyor.

160 ‘ÇOCUK SUÇLU’ DAHA VAR

İran’da 15 yaşındaki erkek çocuklar ve 9 yaşındaki kız çocukları idamla cezalandırılabiliyor. Sudan, Suudi Arabistan, Çin ve ABD de çocuk mahkumları idam etmekle suçlanıyor. İran’da 2013’te kabul edilen bir yasayla yargıçlara, ‘çocukları, suçun ağırlığını anlamadıkları hallerde idam cezasından muaf bırakma’ yetkisini tanımıştı. Ancak çocuk idamları ortadan kalkmış değil. Zeyneb de, 18 yaşın altındayken işledikleri suçlardan ötürü idama çarptırılan 160 mahkumdan biri…

HÂLÂ UMUT VAR

Mills, Zeyneb’in Tahran üzerinde baskı oluşturarak kurtarılmasından umutlu: “Yeterli uluslararası baskıyla idam edilmesini engelleyebiliriz. Fakat Zeyneb’in davası konusunda farkındalık yaratmak için herkesin desteğine ihtiyacımız var.” (CNN International)