Sabri Özel İle Röportaj

Hakkari’de ilk defa bir lise yapan Şemdinlili iş insanı Sabri Özel, hayat hikayesini, düşüncelerini ve bundan sonra neler yapacağını okuyucularımıza anlattı.

Sabri Özel Kimdir?

1964  Şemdinli doğumlu olup, evli ve 4 çocuk babasıyım. İki  çocuğum İstanbul Ticaret Üniversitesinde okuyor. Diğer iki çocuğum da yaşları küçük olduğundan dolayı henüz okula başlamadı. Babam çiftçiydi. 12 yaşımda ticaret yaşamıma başladım. Ticarete küçük bir bakkaliye dükkanı ile başladık. 24 yıldır ticaret mesleğinin içindeyim. Ortaokul mezunuyum. Maddi imkansızlıktan dolayı ortaokuldan sonra okuyamadım.

ŞEMDİNLİ İLÇESİNDE YAŞANAN SEL FELAKETİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİNİZ

5 Kasımda meydana gelen sel felaketi ile ilçemizde 3 kişinin yaşamını yitirmesi ve 100’lerce evin kullanılamaz hale gelmiş olması beni derinden üzmüştür. Yaşanan felakette yaşamını yitiren hemşehrilerime Yüce Allah’tan rahmet, yakınlarına baş sağlığı diliyorum. Aynı felakette evleri kullanılamaz hale gelen hemşehrilerime de geçmiş olsun dileklerinde bulunuyorum. Bu felaketle ilgili yaşanan acı durumu yerinde görmek ve yapmam gerekeni yerinde tespit etmek isterdim. Yine de Şemdinli Kaymakamımız Altuğ Çağlar’ı, Şemdinli Belediye Başkanımız Hurşit Tekin’i olay günü telefonla  arayarak geçmiş olsun dileklerimi ilettim ve yapacağım ne varsa yapmaya hazır olduğumu söyledim. Çok üzüntü verici bir felaket meydana gelmiştir. Bununla ilgili maddi ve manevi desteğim mutlaka olacaktır.

SABRİ ÖZEL LİSESİ NASIL DOĞDU?

Liseyi yapma fikri Şemdinli’ye bir ziyaret için gittiğimde doğdu. Şemdinli İlçe Kaymakamlığını ziyaretim sırasında Kaymakam Bey ve Emniyet Müdürü, “Bir lise yapmamız için boş arsa olursa iyi olur”dediler. Hemen o gün gittim arsayı gösterdim, “Sorununuz arsa ise vereyim”dedim. O zaman eski lise binasında her sınıfta 70-80 kişi eğitim görüyordu. 3 dönüm arsa istediler 4,5 dönüm arsa verdim. “Gel şunun kaba inşaatını da sen yap. O ki sen böyle bir güzellik yaptın. Hem liseye de sensin ismini verelim”dediler. Ben de “olur” dedim. Bakanlıktaki prosedürü çözdükten sonra valilik ve kaymakamlık tarafından binanın geri kalan kısmının tamamlanacağını söylediler. Güzel bir işbirliği oldu. Hem ben de bir şeyler yapma fırsatı buldum. Sonuçta güzel ve örnek bir çalışma ortaya çıktı.

Aslında ben de böyle bir sonucu, bu kadar erken alacağımızı tahmin etmiyordum. Hızlı başlandı ve erken bitti.

HAKKARİ İLİNDEKİ SORUNLAR SİZCE NELERDİR?

Hakkari’nin sorunlarının başında eğitim gelir. Sınır ticareti şart. İlimizin Derecik ve Üzümlü sınır kapıları vardır. Biz Irak’a ve İran’a komşuyuz. Neden sınır ticaretinden yararlanmayalım. Coğrafi olarak Çukurca ve Şemdinli’de kapı olursa herkes ticaret yapar para kazanır. Ne yazık ki Hakkari’de başka bir iş alanı yok. Çocuklarımızın geleceği eğitimdir. Geleceğimiz için eğitime önem vermek zorundayız.

SİZCE ŞEMDİNLİ’DE LİSE SORUNU ÇÖZÜLDÜ MÜ?

Sabri Özel Lisesi müdürüne özellikle sordum. Sabri Özel lisesi müdürünün verdiği bilgiye göre 1150 öğrenci kayıt yapmış. Bunun  220’si kız öğrencidir. Kızların okuma oranı erkeklere oranla daha az. Ama kötü bir rakam da değil.

Şemdinli’de içinde bulunduğumuz 2006- 2007 eğitim ve öğretim yılında lise sorunu yaşanmayacak. Daha sonraki  yıllarda bir lise ihtiyacı doğacak. Çünkü okul müdürü ile son görüşmemizde  “Bu lise ile  ne kadar zaman için sorunu çözer?”diye konuştuk. Müdür, “Önümüzdeki yıl lise sorunu yine yaşanacak”dedi. Gelecek yıl 600 kişi daha liseye kayıt yapacakmış. Lise sorunu yine yaşanacak ve sınıflar yine 60-70 kişi olacak. Bu yıl sorun yok. Seneye bilmiyorum, bu lise ile Şemdinli’de kısa süreli bir çözüm oldu. Çok acil olarak bir lisenin daha yapımına başlanması gerekiyor.

GEÇMİŞTE ŞEMDİNLİ İLÇESİNDE YAPTIĞINIZ HİZMETLER NELERDİR?

Geçmişte Özel ailesi olarak ilçede bir cami yaptırdık. Ayrıca köylerdeki cami  yapımlarında yardımlarımız oldu. Dört yıldır da öğrencilere burs veriyoruz. Geçen yıl 140 öğrenciye burs verdik.

%100 EĞİTİME DESTEK PROJESİDEN YARARLANDINIZ MI?

Üzüldüğüm bir nokta da Sabri Özel Lisesi açılışı için gittiğimde “Vergi ödememek için okul yapıyor. Vergi ödememesi için çocuklara burs veriyor”diye asılsız dedikodular duydum. Bu beni derinden üzdü ve şevkimi kırdı. Hem okula yaptığım yardımdan hem de öğrencilere verdiğim burslardan tek bir kuruşu vergiden düşmedim. İşyerim ortaklı bir şirket. Yaptığım katkılar şirketten de değil ortaklardan da değil. Bu konuşmalar beni biraz üzdü ama ne diyeceksin? Olsun önemli olan insanın içindeki duygulardır. Niyetimiz iyi, vergiden falan düştüğümüz bir şey yok.

Devlet bana bu hakkı vermiş, vergiden düşüp “eğitime % 100 destekten” dolayı vergiden düşer deniyor. Ama gerçektende böyle bir yararlanma durum yok. Yaptığım tamamen doğup büyüdüğüm ilçeme bir vefa borcudur. Orayı unutmadığımı, insanlarımı sevdiğimi ve onlara hizmet yapma duygusundan kaynaklı, içten gelen bir istektir. Vefa borcumuzu ödeyelim dedik. Elimizden bir şey geliyorsa yapalım dedik.

HAKKARİ’YE EĞİTİM İLE İLGİLİ HİZMETLERİNİZ SÜRECEKMİ?

Çevremde memleketine faydası olan birçok iş adamı tanıyorum. Ben niye kendi memleketim için bir şeyler yapmayayım dedim. Böyle bir düşünce ile yola çıktım. Tüm Hakkarili iş adamı hemşehrilerimi eğitime duyarlı olmaya, katkı sunmaya davet ediyorum. Herkesin elinde gelen bir şey vardır mutlaka herkesin eğitime katkı sunduktan sonra hissedilen manevi duyguyu yaşamasını tavsiye ediyorum. Eğitime yatırım güzel bir yatırımdır. Herkes ille de okul yapmayabilir. Bir kütüphane yapabilir. Okulun bir odasına bilgisayar sınıfı yapabilir. Bir bilgisayar alabilir veya her ay düzenli olarak bir öğrenciye burs verebilir. Durumu iyi olmayan bir öğrenciye ÖSS’ye hazırlık kitapları alabilir. Memleket için biz iş adamlarının daha fazla gayret etmesini istiyorum.

HAKKARİ İLİNDEKİ OKUL VE CAMİ YAPIMLARI KONUSUNDA ÖNCELİK DURUMU NASIL OLMALIDIR?

Şemdinli’de olduğum süreç içinde cami yapımı için bir çok insan geldi. Ama köylerindeki okul onarımı ve okul yapımı için hiç bir insan gelmedi. Kimse de okulların yapımı veya tamiri içi bir şey yapmıyor. Her şey devletten bekleniyor. Devletin çalışmaları da çok yoğun ancak yinede yeterli olmuyor. Biz iş adamlarının da bu konularda bir şeyler yapması gerekiyor. Biliyorsunuz Hakkari ÖSS sınavlarında en gerilerde. Bu ayıbın bize düşen payı da vardır. Yani aslını sorarsan toplumda herkesin payına bir şeyler düşüyor. Sonuncu olmak bizim kaderimiz değildir ve olmamalıdır. İstersek ve çalışırsak bir çok şeyler başaracağımıza inanıyorum. ÖSS’de sonuncu olmak zoruma gidiyor. Hakkari hep neden sonuncu olsun.

Coğrafi olarak en uç noktada olmamız sonuncu olmamızı gerektirmiyor. Yalnız ÖSS sınavlarında değil bir çok konuda öyleyiz. Hakkari en gerilerdedir. Bunu aşmamız gerekiyor. Bu amaç içinde özellikle öğrencilerin sağlıklı eğitim almasını öneriyorum. Çünkü bizim geleceğimiz sağlıklı ve çağdaş bir eğitime bağlıdır.

YILLARDIR HAKKARİ İLİ  SINIRLARINDAN MAL GİRİŞ–ÇIKIŞI OLUYOR. BU SINIR GEÇİŞLERİ İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELERİNİZ NELERDİR?

Çoğu insan sınır ticaretine “kaçakçılık” der. Bana göre bu kaçakçılık değil, bu yapılan ithalat ve ihracattır. Burada sonuçta ticaret yapılıyor. Komşu ülkelere Türk menşeli ürünler satılıyor. Faturalarda olan ürünün KDV’si ise devletimize kalıyor.

Ülkemizin faturalı ürünü sınırda yakalandığı zaman kaçak muamelesi yapılıyor. Oysa ülkemizde ne kadar faturalı mal komşu ülkelere gümrükten ve gerekse sınırdan girerse ülke ekonomisi güçlenir. İstihdam artar insanımız zengin olur. Bu da normal bir ticaret sayılmalı. Ve bu da önemsenmelidir. Buna göre de yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Yani ne olursa olsun sonuçta Türkiye ye para geliyor. Türkiye’den kumaş, şeker, eşarp ve konfeksiyon gibi ürünler komşu ülkelere satılıyor. Devlet demek ki sınır illeri ve ilçelerine bu imkanı tanımamış yani Şemdinli ve Çukurca’da sınırda gümrük kapıları olursa hem İran’a hem de Irak’a rahatça sınır ticareti yapılması sağlanabilir. Nitekim yıllardır yapılmış olan Şemdinli–Derecik, Çukurca-Üzümlü sınır kapılarındaki gümrük binalar bile yapıldı. İnsanlar yıllardır “söz verilmesine” rağmen bekliyor. Ama bu kapılardan sınır ticareti yapılma imkanı tanınmadı. İnsanların da başka bir geçim kaynağı olmadığı için mecburen komşu ülkelere dağdan da olsa götürüyor. Halbuki gerekli yasal düzenlemeler yapıldıktan sonra imkan tanınırsa Türkiye’deki fabrikalarda üretilen ürünlerin daha çok satılması hem Hakkari halkına, hem bölge insanına hem de ülkemize büyük bir ekonomik girdi sağlanır.

Habur Sınır Kapısından Irak’la dünyanın ticareti yapılıyor neden Şemdinli ve Çukurca’da söz verilmesine rağmen ticaret yapılmıyor. Bu sınır ticareti yasal yönlerden imkan verilmeyince insanlar aç kalmamak için “Mecburen  bunları normal olmayan yollardan götüreyim”diyerek hem hayatını hem de malını riske atarak yakalanma tehlikesi ile karşı kaşıya kalıp ikisinden de oluyor bazen.

Hakkari’de iş alanı yok ne yapacak vatandaş? Oradaki insan nasıl geçinecek peki? Fabrika mı yapacaksın? Peki ne fabrikası yapacaksın? Çalışmaz ki! Yani yapacağın, üreteceğin bir şey yok. Bu aşamada Hakkari’de olsa olsa  parke fabrikası olur. Bunun içinde zaten orman kalmadı. Sınır ticaretini dışında başka da bir iş düşünemiyorum.

İSTANBUL İLE TANIŞMANIZ NASIL OLDU?

1985-86 yılları arasında İstanbul’a sık sık geliyordum. 85-86’dan sonra İstanbul’a temelli yerleştik. İstanbul’a yerleştikten sonrada ilçemiz Şemdinli ile hiçbir bağımız kopmadı. Yüreğimiz halen Şemdinli’de.

İnsan hayatında her şeyin bir zorluğu vardır. İnsanın yaşamı süresince iyi ve kötü günler yaşanabilir. Önemli olan olumsuzlukları yenmek ve zoru başarmaktır. Ben İstanbul’a yerleşirken, iş kurarken doğal olarak zorluklarla karşılaştım. Gece gündüz işimi takip ettim ve ediyorum. Ama Allah’a çok şükür bu gün zoru başarmış durumdayım. Tabii insanın hayata dair projeleri bitmez. Hep ileriye yönelik projelerimde  işlerimi büyütme çabası içindeyim.

İŞ HAYTINIZDA BAŞARINIZI NEYE BAĞLIYORSUNUZ?

Başarımızın en büyük nedeni dürüstlük ve çalışmaktır. Dürüstlük yaşamın her alanında çok önemlidir. Ticarette de dürüst olduktan sonra kapılar bir bir açılabiliyor. Ayrıca dürüstlük her alanda olması gereken bir özelliktir. Zamanında işini yapmak insanı hedefine ulaştırır. Geçmişte genelde sözle ticaret yapılıyordu. Alımlar ve satımlar hep sözleydi. Çek ve senette yoktu. Ben o dönemlerde de İstanbul’daki iş adamları ile çalışıyordum. Senetsiz-çeksiz çok mal alırdım. Verdiğim sözleri zamanında yerine getirince oradaki tüccarların bana güveni oldukça fazlaydı.

HAKKARİ İLİNDE DEVLETİN YATIRIMLARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİZ NELERDİR?

Başta belirttiğim gibi sorunlarımızın temeli eğitimle alakalıdır. Bu son gelişimde de   Sayın Valimiz Ayhan Nasuhbeyoğlu, eğitimle ilgili yoğun çalışmalar içinde olduğunu gördüm. Alt yapı çalışmalarında da yoğun çalışmalar yapılıyor. Ama bazı müteahhitlerin yaptığı işleri yeterince sağlıklı yapmadıklarını, yapılan işlerin baştan savma yapılması aslında ilimize verdiğimiz en büyük zarardır. Bu tür spekülasyonlar insanı üzüyor. Devlet yol, okul, su vs. işler için para gönderecek ve bazı müteahhitler işleri doğru düzgün yapmayacaklar Buna dur demek gerekiyor. Mesela bir yol yapımı için devlet ödenek vermiş, yapılan yolun 20 günde eski haline geldiğini görüyorsun. Yani devlet bunun parasını vermiş buraya bir hizmet veya yol yapın diyor. Müteahhitte gidiyor, parasını da alıyor sonra uyduruktan iş yapıyor. Bu da çok önemli bir sorundur.

HAKKARİ İLİNDEKİ ORMANLAR VE DERECİK BELDE’SİNİN KÖMÜRÜ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİZ NELERDİR?

Derecik’teki Kömür rezervleri hakkında çok fazla bilgim yok. Ama ben o kömürün bir an önce değerlendirilmesini istiyorum. Millet kömür yakmaya özendirilmelidir. Hakkari İlinin mevcut ormanlarını her türlü yakma ve kesmelerden kurtarmak gerekiyor. Ormanları katlediyor, çevreye zarar veriyoruz. Hakkari il geneline nefes veren orman yok  Elli-atmış yaşındaki bir ağaç kesilip yakılıyor.

Doğanın bu kadar hunharca katledilmesi sonucunu Şemdinli’de 5  kasım günü meydana gelen sel felaketinden de gördük. Doğa adeta intikam aldı. Ormanlarımıza sahip çıkıp daha fazla ağaç dikmeliyiz. Geçmişte Şemdinli ormanlarını göz önüne getirdiğimde son gidişimde hayretler içinde kaldım. Gördüğüm manzara tamamen bir orman katliamı.

EĞİTİME BU KADAR DUYARLI OLMANIZIN SEBEBİ NEDİR?

Zamanında yeterli eğitim alamadım. Bazen bunun ezikliğini yaşıyorum. Zaman zaman kendimi bu noktada yargılıyorum. Bizim geleceğimiz olan çocuklarımızın iyi bir eğitim alması gerekiyor. Onun için her şeyden önce eğitime önem veriyorum. Çocuklarımızın geleceği için ne gerekiyorsa yapmamız gerekiyor. Maddi imkanları yetersiz olduğunu bildiğimiz kişilere elimizden geldiği kadar yardımcı oluyoruz. Gerçekten güzel bir duygu tarif edilmesi zor bir mutluk yaşıyorum. Bu noktada diğer işadamı arkadaşlarımı da “herkes elinden geleni yapmalıdır” diyorum.

ERDOĞAN AİLESİ İLE DİYALOĞUNUZ VAR MI?

Erdoğanlarla diyalogum henüz gerçekleşmedi. Erdoğan kardeşlerle gurur duyuyorum. Onlar çok başarılı hemşehrilerim. Çünkü Hakkari’nin tanıtımı için çok güzel çalışmaları oluyor. Geçenlerde Hakkari il merkezinde modern bir sağlık hizmeti yaptılar. Faaliyete de açtılar. Bazı insanlar onları “Hakkari’ye hizmet etmiyorlar” diye eleştiriyorlar. Ama onların mutlaka hizmet ettiklerine inanıyorum. Şimdi de yapıyorlar gelecekte de yapacaklarına inanıyorum. Gerçektende onları seviyor ve onlarla gurur uyuyorum. Hakkari ili için neler yapabiliriz noktasında onlarla bir araya gelmek isterim. Hakkarili diğer  işadamları ile bir araya gelebilirsek bir çok güzel şeyler de yapacağımıza inanıyorum.

İSTANBUL’DA HAKKARİLİLER DERNEĞİ KURULMAMASI SİZİ ÜZÜYOR MU?

Van’da, İzmir’de Hakkarililer derneğinin kurulmasına çok sevindim. Keşke İstanbul’da da açılsa. Keşke bizi İstanbul’da da bir araya toplayacak bir organizasyon olsa. Bizi bir araya toplayacak sözü geçecek bir insana ihtiyacımız var. Bu işi yapacak insanın da zamanı uygun olmalı ve çaba sarf edecek gerekli potansiyele sahip olmalıdır. Burada bir çalışma yapılırsa en büyük destekçilerden biri ben olurum. Birbirimizden haberimiz yok, hastalarımızdan, ölülerimizden, düğünlerimizden,, mağdur insanlarımızdan haberimiz yok. Bir çok ilin, ilçenin, beldelerin hatta köylerin bile İstanbul’da dernekleri var. Ama Hakkari’nin yok, buda üzücü bir durum.

Bir araya gelirsek daha güzel işler başarabiliriz. En azından bir Hakkariler Dayanışa Derneği kurulursa bundan güzel şeyler çıkar. 100 öğrenciye tek başıma burs veriyorsam bu sayı 800 öğrenciye çıkar. Bir okul yapılıyorsa beş okul yapılır.

YENİ HİZMETLERİNİZ NELER OLACAK?

Açılış için Şemdinli’de bulunduğum günlerde Sayın Kaymakam Bey ile sohbetimizde “Daha başka ne yapabilirim? Şeklinde bir sohbetimiz oldu. Yapacak bir şey daha varsa yapayım dedim O da “Bir öğrenci pansiyonu ihtiyaç var” dedi. “Eğer bize bu konuda yardımcı olursanız, bizim bir arsamız var. Onu pansiyon yapmak istiyoruz”dedi. Ben de Sayın  Kaymakam Beye “Zaten Şemdinli’de boş arsa yok, olan arsalar da çok pahalıdır. Gelin beraber işbirliği içerisinde kız meslek lisesi ve öğrenci yurdu yapalım”dedim. Ben kızlarımızın okuması ve imkanlarının olması açısından kız meslek lisesi yapımından yanayım. En azından kızlarımızın okulu bitirdikten sonra meslek sahibi olma şansı olacak. Şuan halen bu konuyu Sayın Kaymakam Bey ile değerlendirme aşamasındayız. Her şey yalnız bana yüklenmesin ama ben yinede her şeye varım. Sayın Vali Bey sağolsun o da bu konularda duyarlı bir insan kendileri de bu konuda yardımcı olacaklarını söylediler. Bakalım inşallah bunu da başaracağız. Benim içinde önemli olan “başlamak” gerisi gelir. İyi bir iş birliği ile bir çok şey başaracağımıza inanıyoruz. Bahsettiğimiz proje gündemimizde var.

BASIN KURULUŞLARI KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİNİZ NELERDİR?

Hakkari’deki basın kuruluşlarına da çok büyük görevler düşüyor. Hakkari’deki basın halkın sorunlarını gerçekçi bir dille yazıp insanlarımızı hizmet yapmaya teşvik ederse doğru bir yaklaşım olur.

HER YIL KAÇ KİŞİYE BURS VERİYORSUNUZ?

Geçen yıl Hakkari genelinde 145 öğrenciye burs verdim. Bu yıl yalnız Şemdinlili öğrencilere ağırlık verdim. Şemdinli dışındaki öğrenciler “neden bize bu yılda burs vermiyorsunuz?” diye sitem edince ben de onlara “Sizin de ilçelerinizde işadamları var. Onları sıkıştırın ve sizlere burs versinler”dedim. Amacım benim dışımdaki diğer iş adamlarımızın da öğrenciler tarafından harekete geçirilmesiydi. Gerçi Şemdinli ilçesi dışından yani Hakkari ili ve Yüksekova ilçesindeki bir çok öğrenciyi de burs sağlıyorum.

Umudum eğitimdedir. Herkesin umudunun eğitimde olmasını diliyorum.