Panama Belgeleri: Dünya liderlerinden futbola uzanan offshore ağı

Panama Belgeleri, küresel güç sahiplerinin offshore firmaları kullanarak firma sahipliklerini ve varlıklarını nasıl gizlediklerini ve nasıl milyarlarca dolar tutarında vergi kaçırdıklarına ışık tutuyor.

Panama merkezli Mossack Fonseca adlı hukuk firmasından sızan 11,5 milyon kayıt ve döküman; güç sahipleri ve firmaları veya güç sahiplerine ve firmalara aracılık eden kişileri ortaya koyuyor.

38 yılı kapsayan belgeler

Belgeleri açıklayan Uluslararası Araştırmacı Gazetecilik Konsorsiyumu (ICIJ), uluslararası konuları derinlemesine inceleyen küresel bir gazeteciler ağı. Panama Belgeleri projesinde 76 ülkeden 109 medya kuruluşundan 376 gazeteci yer alıyor.

Sızan veri, 1977’den 2015’e kadar neredeyse 40 yıllık bir süreyi kapsıyor. Dosyalara göre bankaların müşterileri için oluşturduğu 15.600 kağıt firma mevcut ve bu firmalar müşterilerinin varlıklarını gizliyor. Bu kağıt firmaları oluşturan bankalar arasında UBS ve HSBC de bulunuyor.

2,6 terabyte veri

Panama’daki hukuk firması, 200 ülke ve bölgeden 214.488 offshore varlık hakkında bilgi içeriyor. Belgelerin toplamı 2,6 terabyte.

ICIJ, tüm firma ve bağlantılı kişi listesini Mayıs ayının başında açıklamayı planlıyor.

Ancak grup bazı isimleri şimdiden açıkladı.

İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre aralarında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en yakın arkadaşlarından ve büyük kızının vaftiz babası müzisyen viyolonselist Sergi Roldugin’in de bulunduğu çok sayıda ismin, offshore hesaplar üzerinden vergi kaçırdığı iddia edildi.

İzlanda’da erken seçim bekleniyor

İddialara göre, offshore firmalar ve sahte şirketler aracılığıyla vergi kaçıranlar arasında hala görevini sürdürenlerin de olduğu toplam 12 ülke lideri ve 143 politikacı var.

Belgelerde İzlanda, Pakistan başbakanları ile Ukrayna Cumhurbaşkanı bazı bakanlar ve Suudi Arabistan Kralı’nın ismi de bulunuyor.

Yurtdışı offshore hesapları bulunduğu ve bunu halktan gizleme yoluna gittiği iddia edilen İzlanda Başbakanı Sigmundur David Gunnlaugsson’un hafta içi parlamentoda istifa söylemleriyle karşılaşması bekleniyor. Bunun sonucunda da İzlanda erken seçimlerle karşı karşıya kalabilir.

Putin’in ayak izleri

Dünyanın en büyük dördüncü offshore hukuk firması Mossack Fonseca’ya ait belgelerde, Putin’e ulaştığı iddia edilen bir para döngüsü var. İddialara göre Putin’in Panama’da 2 milyar dolara yakın parası bulunuyor. Putin bu paraları iddiaya göre yakın dostu Sergi Roldugin aracılığıyla Panama’ya göndermiş.

Beşar Esad’ın kuzeni Rami Makhlouf

Panama Papers belgelerinde dikkat çeken bir diğer lider ise Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad oldu. Belgelerde Esad’a yakın aile bireylerinin servetleri gözler önüne seriliyor.

İddialara göre Suriye’de iş yapmak isteyen uluslar arası şirketler ilk olarak Esad’ın kuzeni Rami Makhlouf’a yönlendiriliyor. Yayınlanan belgelere göre kuzen Makhlouf, bu ilişkiden hatırı sayılır bir servetin de sahibi oluyor.

Mossack Fonseca belgelerinde, Libya’nın eski lideri Muammer Kaddafi ve Mısır’ın eski lideri Hüsnü Mübarek’in aileleriyle yakın çevrelerine ait gizli hesapların bilgileri bulunuyor.

Messi’nin başı daha da mı derde girecek?

Vergi kaçırdığı iddialarıyla başı İspanya’da dertte olan ve bir mahkemede de konuyla ilgili ifade veren dünyaca ünlü futbolcu Lionel Messi’nin de belgelerde ismi geçiyor. Messi ile babası Jorge Horacio’nun Mega Star Enterprises adlı bir firmaları bulunuyor. 2012’de açılmış bu firma, bir offshore şirketi ve offshore şirketi açma konusunda bir yasak bulunmuyor. İspanya’da süren davada Mega Star şirketinin adı geçmiyor. Sızan belgeler davaya yeni bir boyut katabilir.

İngiliz the Guardian gazetesinin temasa geçtiği Lionel Messi, gazetenin sorularına dönüş yapmazken babası ise ICIJ’in sorularına cevap vermekten kaçındı.

FIFA’da kirli ilişkiler

Belgelerden sızan bir başka bilgi de yozlaşma bulgularıyla çalkalanan FIFA’nın sanılandan çok daha fazla yozlaşmış olma ihtimali. Öyle ki FIFA’daki yolsuzluğu soruşturmakla görevli FIFA Etik Komitesi’nin Juan Pedro Damiani adlı avukat üyesinin FIFA’da adı yolsuzluk skandalına karışan Eski Başkan Yardımcısı Eugenio Figueredo Aguerre ile sanılandan oldukça yakın ilişkisi. Belgeler FIFA Etik Komitesi’nin güvenilirliğine büyük darbe vurabilir. Belgelerle ilgili bilgi gelmesi sonrası komite de derhal kendi içinde soruşturma başlattı.

Panama Belgeleri’ne göre, Etik Komitesi üyesi Damiani’nin hukuk firması, belgelerin sızdığı Mossack Fonseca’ya kayıtlı 200 offshore firma ile doğrudan ilintili. Bu 200 firmadan bazıları da FIFA eski başkan yardımcısı Figueredo ile bağlantılı. Figueredo, geçen yıl Zürih’te tutuklanmış ve 110 milyon dolarlık rüşvetle suçlanmıştı. (ZETE, Irish Times, Guardian, Düşünce Mektebi)