Kürt petrolünü taşıyan ilk tankerin rotası halen belirsiz

Federal Kürdistan petrolünü Irak Merkezi Hükümeti’ni by-pass ederek satma çabalarına rağmen, petrole alıcı bulunamıyor. Boru hattı üzerinden Ceyhan’a, oradan da tankerlerle Avrupa’ya çıkarılması planlanan 2,5 milyon varillik petrolün 1 milyon varillik kısmı 22 Mayıs’ta Akdeniz’e doğru açılmıştı.

Fırat Haber Ajansı'nın haberine göre Aralık ayından bu yana Türkiye’ye direkt Federal Kürdistan’dan aktarılan petrolü taşıyan ilk tanker olan United Leadership adlı tankerin Avrupa’ya gitmesi planlanıyordu.

Marshall Adaları’na kayıtlı tankerin ilk önce Atlantik Okyanusu’na yönelmiş, ancak buradan geri dönüş yaparak Fas’ın Muhammediye Limanı’na varmıştı. Ancak, petrolün burada boşaltılmasına Faslı gümrük makamlarınca izin verilmedi.

Amerikan Wall Street Journal gazetesi, tankerin Atlantik’ten dönmesine gerekçe olarak, Suudi Arabistan’dan bir şirkete ait olan rafinerinin talip olmasını göstermişti. Gazete, bu nedenle Muhammediye Limanı’na gelen tankerdeki petrolün Irak Hükümeti’nce yapılan baskılar sonucu boşaltılmasına izin vermediğini de yazmıştı.

Federal Kürdistan Hükümeti’nden bir sözcü ise Reuters ajansına yaptığı açıklamada, ilk Kürt petrolünü taşıyan tankerin hedefinin Almanya ve İtalya olduğunu söylemişti. Ancak, tankerin güzergahının sürekli değiştiği ve nereye gideceği ise kesinleşmiş değil.

Federal Kürdistan Hükümeti ile Irak Merkezi Hükümeti arasındaki petrol anlaşmazlığı son yıllarda tam bir krize dönüşmüş durumda. Federal Kürdistan’ın petrolü direkt olarak Türkiye’ye ve kısmen de Ceyhan üzerinden dış dünyaya satma hedefi, Nuri Maliki liderliğindeki Irak Hükümeti’nce kabul edilmiyor.

Kürt hükümetinin, Bağdat ile ters düşmesine neden petrol satışında ABD de, merkezî hükümetin izni olmadan petrol ihracatının yapılamayacağı açıklamasını yapmıştı.

Irak hükümeti, Federal Kürdistan dahil ülke sınırları içerisinde çıkarılan petrolün satışında tek yetkili kurumun State Oil Marketing Organisation (SOMO) adlı kuruluş olduğunu  iddia ediyor. Hükümet, Ceyhan’dan yola çıkan tankerdeki petrol için gerekli izinlerin alınmadığını duyurmuştu.

Kürdistan Bölgesel Yönetim Başkanı Mesut Barzani’nin Türkiye Başbakanı Tayyip Erdoğan ile birlikte planladığı bağımsız petrol satışı nedeniyle, Irak Hükümeti Türkiye’yi de uyarmıştı. Irak Başbakanı Nuri el Maliki, Türkiye’nin Kuzey Irak petrolünün satışı ile ilgili adımlarının kabul edilemez olduğunu söylemişti. Maliki, Kürdistan petrolünün Bağdat’ın onayı olmadan uluslar arası pazarda satışa aracılık edilmesini kabul etmeyeceklerini kaydetmişti.

Maliki, diğer dünya ülkelerini de uyararak Kürdistan petrolünün satışının Bağdat’tan bağımsız yapılmasına müsaade etmeyeceklerini savunmuştu.

Federal Kürdistan, Irak petrolünün önemli bir kısmını elinde bulunduruyor. Sadece Kerkük’teki petrolün toplamın yüzde 40’ını oluşturduğu tahmin ediliyor. Irak Hükümeti ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki kriz, Bağdat ile Hewler arasındaki bütçe payı anlaşmazlığı ile başlamıştı. Hewler Hükümeti, Maliki’nin Kürdistan’ın hakkı olan payı kestiğini savunurken, Maliki ise bunun tam tersini savunuyor.