Financial Times: Vize krizinde diplomatları Erdoğan zorladı

İngiliz gazetesi Financial Times, Türkiye Dışişleri’nden kaynaklarına dayanarak ABD’yle vize krizinin perde arkasını yazdı.

Haberde, Türk diplomatların krizi kontrol altında tutmayı planladığı ancak gerilimin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kararı nedeniyle tırmandığı iddia edildi. İsmini vermek istemeyen bir yetkili gazeteye demecinde, “Eğer uygun bir biçimde ele alınsaydı, bu küçük, bir haftalık bir mini kriz olabilirdi” dedi.

‘PLANI TELEFON BOZDU’

“Türk yetkililer NATO müttefikleri ABD’yle tırmanan bir tartışmayı çözmeye çalışırken bir planları vardı” cümlesiyle başlayan haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Washington’ın, bir çalışanının birkaç gün önce tutuklanmasına misilleme olarak Türkiye’den vize başvurularını kesmeyi düşündüğünden haberleri vardı. Bu haber Türkiye Dışişleri’nde bir telefon konuşmaları silsilesi başlattı. ABD ve diğer ülkelerden diplomatlarla hem resmi, hem gayrı resmi görüşmeler yapıldı.

Üst düzey bürokratlar ölçülü bir yanıtı hazırlamaya başladı; buna, gerilimi düşürmeye yardımcı olacak bir açıklama da dahildi. Bir yandan da, Washington’ın tutuklanan Türk yetkiliyle görüşme ve suçlamalar hakkında daha fazla netlik yönündeki taleplerinin sessizce karşılanıp karşılanamayacağını anlamak için diğer bakanlıklardaki meslektaşlarıyla temas kurdular.

Resmi meseleleri ele aldığının bilinmemesi için adını vermek istemeyen ve bu temaslarda yer alan bir kişi, “Eğer uygun bir biçimde ele alınsaydı, bu küçük, bir haftalık bir mini kriz olabilirdi” dedi.

Ancak bunun yerine bir telefon geldi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ABD’nin vize hizmetlerini askıya alan açıklamasını görmüştü ve bir yanıt verme kararı almıştı – bu yanıt, Amerikan cümlelerinin neredeyse bir kopyası olacaktı; sadece ‘Türkiye’ ile ‘ABD’ sözcüklerinin yerleri değiştirilecekti. Ankara’nın misillemesi aynı zamanda bir kısasa kısastı – iki müttefik bir gecede vatandaşlarının karşılıklı seyahatine neredeyse tamamen son verdi.”

AB DİPLOMATI: GÜVENİLİR MUHATAP BULAMIYORUZ

Financial Times, vize krizine ilişkin bu iddianın ardından, Erdoğan’ın diplomatları zor durumda bıraktığı yorumunu yaptı. Gazete şu ifadeleri kullandı: “Bu, Türkiye’nin komşularının ve dostlarının alıştığı bir tırmandırmaydı: Güç gösterisi içeren, genellikle doğaçlama ve her zaman provokatif. Hırçın Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da yardımıyla, Erdoğan AB, ABD, Rusya, Suriye ve Körfez ülkelerinin çoğuyla kavgalar çıkardı. Eski dostlar bir kenara itildi, İsrail vakasında olduğu gibi eski düşmanlara temkinli biçimde kucak açıldı. Fakat aralarında büyükelçilerin de bulunduğu bir dizi kişiye göre, bu diplomatik kavgaların hızı ve hacmi, Erdoğan konuştuktan sonra hasarı onarmakla görevli olan Ankara’daki profesyonel diplomatların sınırlarını zorluyor. Dört Batılı diplomatın aktardığına göre, bu durum Türkiyeli diplomatlar ile Erdoğan’ın yardımcılarıyla nadiren görüşebilen, dolayısıyla karar verme sürecine katılmamış yetkililerle ilişki kurmak zorunda olan Batılı meslektaşları arasındaki ilişkilere zarar veriyor.”

Gazeteye konuşan bir AB diplomatı ise “Kendi hükümetime, herhangi bir şeyi görüşebilecek güvenilir kimseyi bulamadığımı giderek daha fazla söylüyorum” yorumunu yaptı.

‘ERDOĞAN BİNALİ YILDIRIM’IN ANLAŞMASINI BOZDU’

Financial Times’ın görüştüğü AB diplomatları, geçen martta Çavuşoğlu’na Amsterdam’da görüşme izni verilmemesi sonrası Hollanda’yla patlak veren Nazi krizini de bu duruma örnek gösterdi. Buna göre, kriz başladıktan sora Avrupalı yetkililer Başbakan Binali Yıldırım da dahil Türkiyeli yetkililerden sorunun itidalle çözüleceği konusunda teminat aldı. Ancak Financial Times’ın kaynakları, bu teminatlara rağmen Erdoğan’ın yorumlarına devam ettiğini aktardı. Körfez ülkelerinden bir diplomat ise “Bu, çok şeyi anlatıyordu. Hollanda Başbakanı ile Türkiye Başbakanı bir gece yarısı anlaşması yapmıştı ve uyandıklarında, cumhurbaşkanı bu anlaşmayı çoktan ihlal etmişti” dedi.

‘ESKİDEN İYİ NİYET VE SABIR VARDI’

Gazete haberine, geçmişte Brüksel’le yakın temas yürütmüş emekli bir Türk diplomatın şu sözleriyle yanıt verdi: “Yıllar boyu, kamuoyu önünde sorunlar ve kavgalar yaşanırken, kapalı kapılar ardında sorunları yine de çözebiliyorduk. İlişkiler, iyi niyet ve sabır vardı. Şimdi, bir tür kırılma yaşandığı hissiyatı var.”