AİHM: Alpay ve Altan'ın hakları ihlal edildi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, akademisyen-yazar Mehmet Altan ile yazar Şahin Alpay’ın özgürlük ve güvenlik hakkı ile  ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti. İhlal kararı veren mahkeme, 21 bin 500 euro manevi tazminat ödenmesini de kararlaştırdı.

Mehmet Altan’ın 12 Ocak 2017, Şahin Alpay’ın ise 28 Şubat 2017’de yaptıkları başvurular, AİHM 2. Dairesince 20 Şubat’ta karara bağlandı. Gerekçenin yazımı tamamlanan karar, bugün mahkemenin internet sitesinde İngilizce ve Fransızca olarak yayımlandı. Davalardan çekilen AİHM’in Türk yargıcı Işıl Karakaş yerine Türkiye’nin ilettiği isim listesinden seçilerek, heyette yer alan Doç. Dr. Ergin Ergül, karara muhalif kaldı.

Strazburg mahkemesi ayrıca Şahin Alpay’ın davalı devletin tutukluluğuna son vermek için gerekli tüm tedbirleri almasına da karar vererek, başvuruculara 21 bin 500’er euro tazminat ödenmesini kararlaştırdı.

‘AYM’YE BAŞVURU ETKİLİ İÇ HUKUK YOLU’

Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yolunu halen etkili bir iç hukuk yolu olarak değerlendiren AİHM, AİHS’in 5/4. maddesinde yer alan “Tutukluluğun yasallığı ve serbest bırakılmak için mahkemeye başvuru hakkı”nın ihlal edildiğine yönelik şikayetleri de Anayasa Mahkemesi’nin iş yükünü göz önünde bulundurarak kabul etmedi.

AİHM, Şahin Alpay ve Mehmet Altan’ın başvurularında, sekiz şikayetten ikisinde ihlal tespit etti. AİHM 2. Dairesi’nin, başvurucuların özgürlük ve güvenlik ile ifade özgürlüğü hakkının ihlal edildiğine ilişkin kararı bire karşı altı oyla alındı.

KARŞI OY DA KARARDA YER ALDI

Karara muhalif kalan Türk yargıç Ergül’ün, “AİHM’in yerleşik içtihatları uyarınca iç hukuk yollarının tüketilmemiş olması ve başvuranların mağdur sıfatlarının kalmaması, ayrıca Türkiye’nin olağanüstü hali ilanının akabinde Avrupa Konseyi Genel Sekreteri’ne yaptığı derogasyon (askıya alma beyanı) gerekçeleriyle şikayetlerin reddi gerektiği”ne ilişkin karşı oyu da mahkeme kararı ekinde yer aldı.

NE OLMUŞTU?

Kişisel başvuru üzerine Anayasa Mahkemesi (AYM), Mehmet Altan ve Şahin Alpay hakkında hak ihlali kararı vermişti. Ancak yerel mahkeme tutukluluk kararında direnerek, Altan ve Alpay’ı tahliye etmemişti. AİHM’in iki ismin dosyasını bugün karara bağlayacak olması ve binlerce kişiye doğrudan başvuru yolunu açabileceği için AYM, Alpay dosyasını yeniden öncelikli olarak ele almıştı. AYM’nin ikinci kez hak ihlali kararı sonrası yerel mahkeme 16 Mart’ta ev hapsiyle Alpay’ı 20 aylık tutukluluğun ardından tahliye etmişti.